Perception of Colors in terms of Emotion and Health
According to Psychological Attitude
Dr. ELNUR SARDAROV Dr. JATEEN RAOOF MAHMOOD
Giriş
İnsanlar
hayatlarına farkına varmadan devam etseler de onları etkileyen bir çok ünsurlar
vardır ki,onlar görünen ve görünmez,dokunulan ve dokunulmaz,hiss edilen ve
hiss edilmez ve başka tipler olarak ayıra biliriz.Ekonominin
tüm insanlar üzerinde yansıttığı etkiler devrimizde daha da kalıplaşmış bir
forma almıştır.globallaşan dünyamız bu etkilere dayanıklımıdır veya kendini
başkaları nisbette nasıl algalaya biliyor? Göründüğü gibi bu bir çok zorluklar
yaratarak bizi farklı yönden idare ederek bizim his duygu,algı,sağlık yönünden
etkileyen renklerin kullanılmasını bir şart olarak bizlere yansıtmıştır.Biz
gerçekten farklı renklerle gördüğümüz dünyayı
olduğu yani göründüğü renklerle mi algılayarak yolumuza devam
ediyoruz,yoksa bize bir psikolojik tesir zamanı algıladığımız yalnız beynimizde
oluşan bir tür farklılıklarmıdır ve tamamen gördüğümüz gibi değil istediğimiz
gibi algılamak mı istiyoruz bu dünyanı?
Bazan
de insane ağlına minlerce hatta milyonlarca soru geliyor:Benim gördüğüm renkler
hakıketen bana bir etki ediyor mu? Başka bir açıdan bu bir İlahiden bir mesaj
mı yoksa? Veya ilmin bize yansıttığı bir ışık duyurusu göstercesidir?
Tüm
bunları kendinde birleştiren ve insan hayatına bir İlahi kuvvenin vasıtasıyla
dahil olan ünsur renkdir. Bizim çalışmamızda Renklerin Psikolojik Etkilerin,
insanda meydana getirdikleri hislerle ilgilidir. Her renk insanda farklı
duygular uyandırır. Kimi renkler insanı sakinleştirirken kimileri
heyecanlandırır, bazı renkler kendine güveni arttırırken bazıları da içe
kapanıklığı arttırabilmektedir. Birbirine yakın renklerin etkileri de birbirine
benzemektedir.
Bu
çalışmada İzmir Dokuz Eylül Universiteti öğrencilerine üzerinde anket
uygulaması yaparak onların rengleri psikolojik duyguya ve psikolojik sağlığa
karşı tutumlarını ölçüb,kadınla erkek arasındakı psikolojik renk dugusallığı ve
psikolojik renk sağlığını belirleyerek Dünyanın Küreselleşme bir bilgi akımında
bir yarar sağlayarak bilimsel katkıta bulunacağız.
RENGIN
TANIMI VE RENK BILIMI
Renk;
Isıgın kendi öz yapısına veya cisimler tarafından yayılma sekline baglı olarak
göz üzerinde yaptıgı etkidir. Çesitli cisimlerden yansıyarak gelen ısınların
görsel algı sonucu kiside olusturdugu duygudur. Diger bir deyisle renk, ısıgın
cisimlere çarptıktan sonra yansıyarak görme duyumuzda bıraktıgı etkiye denir(Renk
bilgisi, 1999, http://www.geocities.com/nevilo/renk.htm, (9 Eylül 2005),
par.1).
Renk;
nesneden gelen ısıklar vasıtasıyla veya ısık kaynagından gelen ısıgın kendisinin
gözümüz aracılıgıyla bizde meydana getirdigi duyumlar ve algılamanın niteliksel
halidir (Temizsoylu , s.12).
Ilerici
görüs ve hissedis sahipleri (empresyonistler) rengin farklılıgını hissederek
çalısmalar yapmıslardır. Hepsinin yola çıkıs tarzı önce ısık sistemdir.
Empresyonistler renklerin kırmızı, sarı ve maviden dogan üç ana renk grubunda
olugunu ifade etmislerdir. Bazı kaynaklarda Adem ve Havva dan sonra ilk
insanların siyah ırk oldukları ifade edilmektedir. Renk ailesinin dogurganının
beyaz oldugu kabul edilir. Yalnız beyaz da renk ailesi tarafından renk olarak
kabul edilmemekte ve sadece renklerin dogurganı olan bir enerji olarak
nitelendirilmektedir.
Beyazdan
dogan ana renklere bakıldıgında: sarı; entellektüelizmin simgesi, kırmızı;
cesaret, ataklık ve kuvvetin simgesi, mavi ise iyilestiriciligin ve mantıgın simgesidir.
Dolayısı ile insanlarla renkler arasında karakterlerin olusması bakımından kuvvetli
bir iliskinin var oldugunu görmekteyiz. Bundan baska ve insanlar tarih boyunca
hangi sebeplere dayandıgı bilinmemekle birlikte beyaz, sarı, siyah ve kızıl olmak
üzere dört degisik renkte var olmustur (Renk nedir?,(t.y.).
http://www.renkcenter.com/renknedir/default.asp(14 Temmuz 2005).
Insanlıgın
Rengi Kesfi:
Mısırlılar
ilk kez çesitli renkleri karıstırarak degisik tonlar elde edene kadar, renkleri
yalnızca dogada bulundukları gibi kullandılar. Insanlık tarihinin ilk bulunan (sentetik)
rengi ise kuartz kumu, kireç ve bakır karbonatın karıstırılmasıyla olusturulan (mısır
mavisi) dir.
Eski
Mısır’da kırmızı, savasın simgesiydi. Yesil, yasamı ve büyümeyi gösteriyordu.
Göklerin ve uzaklıkların sembolü olan maviyle ise tanrıların saçlarını çizmislerdi.
Saflıgın göstergesi ise simdiki gibi kar beyazıydı(Kalmık , s.43).
Renklerin
birbirleri ile karıstırılmaya baslanmasıyla dünya daha renkli hale geldi. Yunan
baroları renkli sırlara kavusurken, Persler elbise ve halılarında kullandıkları
yünleri boyamaya, Çinliler ise ipek bezlerine baskı yapmaya basladılar (Renkli
bir dünya, 1990, http://www.kimyaokulu.com/merak%20ediyorsaniz/renk/ (10
Kasım 2004),par.3).
Mitolojik
kayıtlarda ilk insan Adem’in “toprak ve su karıstı çamurlastı Adem canlandı”
tabirindeki eksik olan sey renklerdir. Kahverengi toprak ile, mavi ise sıvı cisimler
ile simgelenir. Adem’in toprak ve su ile canlandıgında sadece cisimsel bir anlatım
vardır. Adem kahve rengi toprak ve mavi su ile canlandı demek ısık enerji ve renk
dogurganlıgını ifade ettigi için daha akla yakın ve renkli bir açıklamadır (Renk
nedir?,(t.y.). http://www.renkcenter.com/renknedir/default.asp(14 Temmuz
2005).
Mitoloji
ve Ilkel Kavim ve Dinlerde Renk Kültürü:
Çok
erken çaglarda bile renk, kültürel isaret , dünyevi ve ruhani liderlerin sembolü
ve ayrıca politik hareketlerin isareti olarak önem kazanmıstır(Ruprecht
Kurzroc, Farbe Material Zeichnen Symbol,Berlin,1983,s.7).
Insan
ates kırmızısının tehlike anlamına geldigini ve mor renkli orman meyvelerinin
zehirli olabilecegini anlayabildigi zamandan bu yana renkler duygular ve duygusal
modlarla iliskilendirilmistir. Dini sanatçılar renkleri bir tür steno olarak kullanmıslardır.
Örnegin o dönemin vitray ve armacılık çalısmalarına bakanlar yesilin umut
anlamına geldigini bilirlerdi. Hatta azizler bile farklı renklerle baglantılı
ifade edilmekteydi(Renk Psikolojisi. (t.y.)
www.gitme.net/detay.php?id=194 (10 Kasım 2004).
Günümüzde
Irak devletinin sınırları içerisinde yer alan UR tapınagı ve kentinde yapılan
kazılarda yapım yılının MÖ 230 yılına dayanan bir kule ortaya çıkarılmıstır.
Leonard
Woolery tarafından 1920’li yıllarda gün ısıgına çıkarılan bu kuleye Tanrının
Dagı adı verildi. Dünyanın en eski yapılarından biri olarak degerlendirildi. Bu
binanın dört duvarı kıpkırmızı iken siyahtan görüntüler verirken kubbesi mavi
ve altın sarısı renkler yansıtmaktadır. Eski çinin baskenti Pekin’de tüm
duvarlar iyi ve kötü ruhları sembolize etmek amacıyla maviye, çatılar ise
sarıya boyanırdı. Eski Mısırlılar ise tapınaklarının tavanlarını cenneti
hatırlatması için maviye, zeminini de Nil nehrinin bereketini simgelercesine
yesil renge boyalardı. Öte yandan Yunanlılar binaların sekillerini ve
görünüslerini kuvvetlendirmek için renklerden faydalanırlardı. Örnegin Iyon
baskentlerinin kireç beyazı evleri mavinin bin bir tonu ile süslenirdi.
Knossos’un
büyük
yükleri tasımakla görevli sütunları ise hakkettikleri kırmızı renkle görünüm verirlerdi.
Mısır günes tanrısı Ra altın sarısı kırmızı ve sarı renklerle simgelenirken Yunanlıların
Athenası ise altından örülmüs fistan giydigi için sarı renkle alınırdı. Kırmızı
renkli gelincik tarlası çiçegi ekin tanrıçası Ceres’e armagan edilmisti.
Ulysses ise heyecan dolu deniz macerasını (Odyssey) hatırlatması için koyu mor
renkli giysiler kullanılır. Bir hindu dini olan Brahmanizm kutsal olarak kabul
edilen altın sarısı ve sarıyla simgelenir. Buddha, ruhsal bilgeligi yüceltici
konusmalar yaparken sarı insane oglunun degisken kaderini düsünürken, kırmızı
kıyafetler giyiyordu.
Günümüzde
bile bir çok Yunan adasının kapıları ve kepenkleri turkuvaz renkle
bütünlestigini görüyoruz. Duvarların ise günes ısıgını yansıtması için beyaz
renkle dekore edildigi dikkatimizden kaçmıyor. Notre Dame’nin kızıl duvarları
,Angres’in mavi ve yesil tonlarla süslenmis dıs duvarları cisimden once ben
varım diyen rengin adeta yansımasını simgeler(Renk nedir?,(t.y.).
http://www.renkcenter.com/renknedir/default.asp(14 Temmuz 2005).
Mezopotamya
da ise eski Babil in harabelerinin elde kalan parçalarına bakılınca altın
renkli sarının hakimiyeti altında gök mavi ile Türk mavisinin pek güzel sekilde
kullanılmıs oldugunu görürüz. Yunanlılar da Mısırlılar gibi hayatın muhtelif safhalarını
içinde yasadıkları binaların duvarlarına aksettirmislerdir (Kalmık, s.44).
Yahudilik
ve Hıristiyanlık’ da Renk Kültürü:
Ilk
Hıristiyanlık devrinde, henüz Hıristiyanlıgın yasak oldugu ve ayinlerin gizli yapıldıgı
zamanlarda yer altı labirentlerinde Hıristiyanlar rengi din ugrunda kullanmıslardır.
Azizlerin ve ugurda canlarını feda edenlerin resimlerini bu karanlık dehlizlerin
duvarlarına boyadılar ve renk adeta dini inanıs ve ilhamın ifadesinde büyük rol
oynadı. Daha sonraları rahat ibadet etmeye basladıkları zaman büyük sanat
dogdu. Rönesans denilen sanatın parlak devri artık baslayabilirdi. Bu devir
eski üstatların olusturdugu sanatın altın devridir(Kalmık, s.44).
Grek
ve Rus Ortodoks papazları ile Roma Katolik ve Ingiliz kiliselerindeki papazların
giysileri ile uyum saglaması için sunakların ve kilise rahlelerinin dösemelerinde
mor renk kullanılırdı. Ayrıca mor kralların ve hükümdarların rengi olarak
bilinir(Renk nedir?,(t.y.).
http://www.renkcenter.com/renknedir/default.asp(14 Temmuz 2005).
Müslümanlık
(Kur’an) da Renk Kültürü:
Yaratılısta
Renklerin Çesitliligi : “Onun delillerinden
biri de,gökleri ve yeri yaratması, lisanlarınızın ve renklerinizin degisik
olmasıdır. Süphesiz bunda bilenler için (alınacak)dersler vardır.”( Kur’an, Rum
Suresi Ayet.22). “Ey insanlar! Dogrusu biz sizi bir erkek ve bir disiden yarattık.
Ve birbirinizle tanısmanız için sizi kavimler ve kabilelere ayırdık. Muhakkak ki
Allah yanında en degerli olanınız,Ondan en çok korkanınızdır. Süphesiz Allah bilendir,her
seyden haberdardır.” (Kur’an, Hücurat Suresi Ayet 13)
“Adem
ile Havva’dan çogalan insanlar,yeryüzünde çesitli renk ve dilde küçüklü büyüklü
topluluklar olusturmuslardır. Küçükten büyüge,kabileden millet varıncaya kadar
farklılık gösteren bu olusumun ,temel sebebinin kitlelerin bir birini tanıyıp
anlasmak ve kaynasmak oldugu anlasılmaktadır.” (Ali Özek ve digerleri, Kur’an-ı
Kerim ve Türkçe Açıklamalı Meâli , Medine: Mushaf-ı Serif Basım Kurumu,
2000, s. 516.). “Yer yüzünde sizin için rengarenk yarattıklarında da ögüt alan
bir toplum için gerçek bir ibret vardır.”
“Rabbin
bal arısına :daglardan,agaçlar ve insanların yaptıkları çardaklardan kendine
evler(kovanlar)edin. Sonra meyvelerin her birinden ye ve Rabbinin sana kolaylastırdıgı
yaylım yoluna gir,diye ilham etti. Onların karınlarından renkleri çesitli bir
serbet (bal) çıkar ki,onda insanlar için sifa vardır. Elbette bunda düsünen bir
kavim (toplum)için büyük bir ibret vardır.” (Kur’an, Nahl Suresi, Ayet
13,68-69).
“Görmedin
mi? Allah gökten bir su indirdi,onu yerdeki kaynaklara yerlestirdi,sonra onunla
türlü türlü renklerde ekinler yetistiriyor. Sonra onlar kururda sapsarı
olduklarını görürsün. Sonra da onu kuru bir kuruntu yapar. Süphesiz bunlarda akıl
sahipleri için bir ögüt vardır.”( Kur’an ,Zümer Suresi, Ayet 21).“Onun
delillerinden biri de,gökleri ve yeri yaratması,lisanlarınızın ve renklerinizin
degisik olmasıdır....” (Kur’an, Rum Suresi, Ayet 22).
Renklerin
Farklılıgı ve Bu Farklılıgın Sonucu:
Kur’an
renkler konusunda su ifadelere yar vermektedir. “Görmedin mi Allah Gökten su
(yagmur) indirdi,Onunla renkleri çesit çesit meyveler çıkardık. Daglardan
(geçen ) beyaz,kırmızı, degisik renklerde ve simsiyah yollar(yaptık)
Insanlardan,
hayvanlardan ve davarlardan da yine böyle türlü renkte olanlar var. Kulların
içinde ancak âlimler,Allah’tan(geregince) korkar.Süphesiz Allah ,daima
üstündür,çok bagıslayıcıdır.” (Kur’an, Fâtır Suresi, Ayet 27-28).
Açıklama:
Ayet “elem tera-Görmedin mi” soru
kelimesi ile baslamıstır. Burada ,bir çok ayette oldugu gibi, yine Allah
Tealâ’nın tabiat üzerinde tasarruf (kullanma gücü) ve rububiyyetini (Rab olma
üstünlügünü) gösteren ve onu bir su gibi sebe-i vahid ( tek sebep) altında
muhtelif havass(özellik) ve isti’dat ( yapabilme kaabiliyeti) ile muhtelif
mezahirde (açıklıkta) muhtelif ecnas(cınsler) ve envaa(nevilere) ayıran
iradesinin bir ayeti(delili) demek olan ıstıfa (sıralama,saf haline getirme)
kanununun açık ve mühim bir ihtar ve tatbiki vardır.
“Fe
ahraçna bihi” Onunla ( o su ile ) çıkardık” Gıyabtan (Gizlilikten) tekellüme
(konusmaya) iltifattır Yâni Indirdik de o bir su ile sunları çıkardık: renkleri
muhtelif olmak üzere bir çok semereler (meyveler) mahsuller . Burada kast
edilen, onları(meyveleri çıkmarar)suyun tabiatı degil ,Allah’ın iradesidir. Ve
meyvelerin ihtilaf ve tenevvüü (çesitli renk ve özellikte olması) Halık (Allah)
‘ın muradı (kendi istemesi)dır.
Ma’lum
ki muhtelif olan meyvelerin yalnız renkleri degil daha birçok havas (özellik)ve
tabiat’leri de muhteliftir. Ancak renkleri pek zahir(açık) oldugu için onların zikri
(açıklanması) ile digerlerinden iktifa olunmustur (digerlerinin açıklanmasına gerek
duyulmamıs bu açıklama kafi görülmüstür.).
Hem
bu (degisik renkte yaratılma) yalnız nebatta degil daglardan da cüdde(bir rengi
digger renkten ayıran yol gibi ayırıcı hat.)ler var. Ve(daglarda da)dagların taslarında
ve topraklarında kapkara,koyu kuzgûni siyah renkler var (edildi).Bunlar sâde
bir tesadüf eserinden ibaret degil,Halık’ın bir tahsis(hususilestirme) ve tasfiye(saflastırma)sidir.
Insanlardan,hayvanlardan,davar
(koyun keçi v.s. hayvan sürüleri)lardan da kezalik (böyle) muhtelif renklileri
vardır. Bunlar da öyle suri ve manevi mazhariyet (özelliklere)lere ayrılarak
seçilmislerdir. Öyle ki (insanlar renk bakımından da farklılık gösterdigi gibi
)insanlar içinde ilmi olanlar, olmayanlar vardır. Fakat Allah korkusunu,Allah
saygısını kulları içinde ancak ülemâ (âlimler ) duyar(Muhammet Hamdi YAZIR, Hak
Dini,Kur’an Dili, 1. Basım, Istanbul: Matbaa-i Ebuzziya 1938 ,cilt 5 s
3989).
Âyetin
anlamı ve açıklamasından; bitkilerin,meyvelerin daglar ve kayaların, insanların
ve hayvanların degisik renklerde yaratıldıgını, bu renk degisikliginin ayni zamanda
degisik bir karakteri de beraberinde getirdigini,bu degisik renkte yaratılma isinin
tesadüfi degil Allah tarafından bilakis özellikle yapıldıgını anlamaktayız.
Renk
degisikliginin yaratılanlar üzerinde farklılıklar olusturdugunu,bu farklılıgı
bilmenin ,anlamanın,Allah’ı bilmenin tanımanın en önemli delilleri oldugu ,bu
bilginin ise Allah’a saygı ve sevgiyi olusturacagı anlatılmaktadır. Renklerde
bulunan ayırıcı özellikler ilim adamlarınca kalın çizgilerle belirlenince
yaratıcı varlık Allah daha iyi tanınacaktır. Renk Yorumu: Allah
Kur’an’da, kendisine inanmayanlarla ilgili neticeyi, renklerin örnek göstererek
açıklamıstır. Söyle ki: “Yaratıp düzene koyan,takdir edip yol
gösteren,(topraktan) yesil otu çıkarıp sonra da onu kapkara bir sel atıgına
çeviren yüce Rabbinin adını tesbih(ve takdis)et(Kur’an, El A’lâ Suresi, Ayet
1-5).
Açıklama:
“Sebbih isme rabbike’l a’lâ”Rabbinin
a’lâ ismini tesbih ile tenzih (noksanlıklarından uzak)et (Ey Muhammed ) seni
yetistiren ve kafirlerin keyd (hilesi)ni baslarına geçirecek olan Rabbını
...tesbih et..
“Ellezi
halaka fe sevva “(Her seyi )o ki yarattı. Her seyin hâlıkı(yaratıcısı)dır. Evet
o Hâlık yarattı da tesviye etti-yarattıgını muhtelif suretler içinde düzenine
koyupdüzgünlestirdi.
“Vellez”i
kaddere fe hedâ” Ve o ki takdir etti de hidayet buyurdu-yarattıgı her seye’Allah
bir kader tayin etti’ ifadesince ilim ve iradesiyle bir kader tayin etti. Semavat
(gökler-) Arz (yer) kevakip(yıldızlar-galaksiler) anasır( hava,su,ates gibi
unsurlar)meadin(madenler) nebatat,hayvanat ve insanlardan her birine
cüsse(vücut) ve cesamet(hacim)ce birer özel miktar ,yine her birine beka
(gelecek)den bir müddet-I mahsusa (özel bir süre) ve sıfat ve elvan(renkler )den
..hidayet(kurtulus) ve delalet(sapıklık)ten bir kader-i mahsus(özel kader)
tayin etmistir. Binaenaleyh (bunun üzerine –bu sebeple) O’nun (Allah’ın ) emr-ü
tedbiri(emir ve tedbir üstünlügü) kafirlerin (inanmayanların) keyd (hile)ine
galip olacagından süphe etmemelidir(Yazır, Hak Dini,Kur’an Dili .
cilt.7.s.5737).
Bu
üstün gelme su sekilde açıklanmaktadır:
“Vellezî
ahracal’mer’â” Insanların ve hayvanların faydalandıkları güdek ve yaylım yeri
olan o mer’âyı ,o otlakları,o yaylalar,mezralar,bahçeler ormanlıklardaki türlü
nebatat ve agaçlar ve meyveleri Allah ilâhi kudreti ile taptaze yetistirip
çıkardı.
“Fe
cealehu gusan ahva” Sonra da onu kapkara bir gusa (gübre ve kömür) ya çevirdi.
‘Gusa’nın en bariz meziyetleri yanıp tutusarak atese hizmet etmektir. “Gusa”kelimesi;
sel suyunun mer’alar’daki otları çöpleri bir birine katarak sürükleyip
getirdigi ve derelerin etrafına fırlattıgı ot, çöp,yaprak karısımı, karamsı,esmer
isli renklere denilmektedir(Yazır, Hak Dini,Kur’an Dili . cilt 7, s.
5746.).Bu ayetlerin anlamı ve açıklamalarından iki sonuca varmaktayız.
a)Bütün
yaratılanların her birine bir renk takdir edilmistir. Bu renklerin insanlara
göre degisik özellikler arz ettigi görülmektedir. Renk analizleri gelisen teknoloji
ile tam anlamı ile çözüldügünde parmak izi gibi insanların renk özelliklerinden
teshisi söz konusu olabilecektir.
b)Allah’a
inanmayanların durumu gerek insanlara ve gerek hayvanlara fayda saglayan yesil
nebatatların sel sularında renklerinin solması kararması,kapkara olması ve
faydasız hale gelmesi ile mukayese edilmistir. Inanmayanların durumu, kararan
çer çöp örnegi renklerle ifade edilmistir. Bu mukayese de bize renklerin degerleri
hakkında bir fikir vermektedir.
Övülen
ve Yerilen Renkler: Kur’an’da renkler yesil
agırlıklıdır. O, gökten su indirendir. Iste biz her çesit bitkiyi onunla
bitirdik. O bitkiden de kendisine üst üste binmis taneler bitirecegimiz bir
yesillik;hurmanın tomurcugundan sarkan salkımlar;üzüm bagları;bir kısmı
birbirine benzeyen,bir kısmı da benzemeyen zeytin ve nar bahçeleri meydana
getirdik. Meyve verirken ve olgunlastıgı zaman her birinin meyvesine
bakın!Kuskusuz bütün bunlarda inanan bir toplum için ibretler
Vardır(Kur’an,
En’am Suresi, Ayet 99).
Açıklama:
Bilinecegi gibi;insanların gıdalarının
temelini teskil eden hububat ve meyvelerin topraktan ilk çıkısları,yesildir.
Taneler ve meyveler de olgunlasmadan yesildir. Hatta olgunlastıktan sonra da
bir çogu yesil kalmaktadır.
Meyvelerin
agaçları,nebâtat yesil olarak yaratılmıstır. Sonra da kırımız mor, turuncu,bir
çok renkte meyve ve mahsul bu yesil anadan dogmaktadır. .Dolayısıyla yesil
fayda verendir Modern tıbbın ilaç ana maddesinin de yesil oldugu bir gerçektir.
Cennet bahçeleri de yesildir. “Bu ikisinden baska iki cennet daha vardır...Bu cennetler
koyu yesildir.”( Kur’an, Rahman Suresi,Ayet 62-64).
Sarı
renk hakkındaki ifadeler de çok dikkat çekicidir.:Sarı rengin insanlara sürur
ve nes’e verdigini yine Kur’an’dan ögrenmekteyiz: “Musa, kavmine: Allah bir
sıgır kesmenizi emrediyor, demisti de; Bizimle alay mı ediyorsunuz? demislerdi.
O da; (Ben öyle insanlarla alay eden )cahillerden olmaktan Allah’a sıgınırım,
demisti.
<Bizim
adımıza Rabbine dua et, bize onun ne oldugunu açıklasın>dediler. Musa: Allah
diyor ki: <O, ne yaslı nede körpe;ikisi arasında bir inek.> size
emredilenihemen yapın, dedi.
Bu
defa: bizim için Rabbine dua et,bize onun rengini açıklasın,dediler. Bunun üzerine
yine icrasına (sıgırı kurban etmeye) yanasmadılar Bizim için Rabbine dua et o
sıgırın rengi nedir? Bize açıklasın dediler. Musa dedi ki, Allah söyle
buyuruyor: O, öyle sarı bir sıgır ki rengi sarının en parlagı, en halisi(
safı). Bakanlara sürur sevinç, haz ve nese verecek, gözünü gönlünü açacak
derecede güzel (Kur’an, Bakara Suresi Ayet 67-69).
Beyaz
renk için kur’an da yer alan ifadeler ise söyle dir: Allahı tanımayanlar, ona
inanmayanlar hakkında verilecek cezalar anlatıldıktan sonra;
“(Bu
azaptan) ancak Allah’ın halis kulları istisna edilecek.Bunlar için bilinen bir
rızık, türlü meyveler vardır. Naîm cennetlerinde karsılıklı koltuklar üzerine kurulmus
oldukları halde kendilerine ikram edilir.
Onlara
pınardan (doldurulmus) kadehler dolastırılır. Berraktır, Içenlere lezzet verir.
O içkide ne sersemletme verdir ne de onunla sarhos olurlar. Yanlarında güzel bakıslarını
yalnız onlara tahsis etmis,iri gözlü esler vardır. Onlar (o esler) gün yüzü görmemis
yumurta gibi bembeyazdır (Kur’an, Saffat Suresi, Ayet 40-49 ).“
Ibrahim
aleyhisselam, bir oglu olursa Allah yolunda kurban edecegini nezretmisti
(adamıstı). Sonra da bunu unutmustu. Allah ona adagını rüyasında hatırlatmıs,bunun
üzerine de Hazreti Ismail’i kurban etmek üzere onu Mina’ya(kurban yerine)
götürmüstü. Tam kurban edecekken Allah, Hazreti Ismail’in yerine kurban edilmek
üzere, bir koç göndermisti. Cennetten gelen bu koçun rengi de beyazdır. “Gusa”
kelimesinin açıklamasında geçtigi gibi; Siyah, kara, solmus veya kapkara olmus
meyveler ve nebatat faydasızdır. Dolayısıyla yerilmistir. Cehennemde görevli
melekler ”Zebaniler“ karadır. Kabirdeki sorgu melekleri karadır. Bunlar korkunç
bir görüntü verirler. Bu sorgu meleklerini Peygamberimiz “melekânı esvedâni-iki
siyah melek” diye tarif ve tasvir etmistir.
Bilimde
Renklerin Tanımı:
Renk
göz ile yakalanan bir ısık tesiridir. Isıgın esya yüzeyine çarpmasıyla yansıyan
ısınlar sayesinde gözümüzde meydana gelen duyumların her birine renk denir. Ve
gözün rengi algılaması için belirli düzeyde ısık olması gerekir. ve renk
cisimlerin üzerinde monte durumdadır yani yerlesmistir. Renk anlamı; ısık, göz
ve beyinle idrak edilir. Bu yüzden renk anlamı üç
sistemde
ele alınmalıdır(Sadettin ÇAGLARCA, Renk ve Armoni Kuralları, 1. Baskı,
Istanbul: Inkılap Yayınevi, 1993, s.38).
a-
Psikolojik sistemde renk: Beynimizde uyanan bir duyumdur aynı mavi duyum gibi.
b-Fizyolojik
sistemde renk: çesitli ısık cinslerinin göz retinasında sinirler vasıtası ile
meydana getirdigi fizyolojik olaydır. Isıgın görünüs hadisesi fizyolojiktir. Renk
ise bizdedir. Renk bir duygudur ve yasayan varlıkların sinir sistemlerinde mevcuttur.
c-
Fiziksel sistemde renk. Isıkla, spektrum ile, ölçülerle, rakamlarla genis olarak
belirtilen bir olaydır. Isıgın hangi dalga uzunlugunun hangi oranda bulundugu esastır.
Fizik bakımından renk türü, titresimle ısık dalgalarından ibarettir. Bu ısık
renk dalgaları degisik uzunluktadırlar. Kırmızının en kısa morun en uzun oldugu
gibi.
Renklerin
Olusması:
Cisimlerin
varlıgını ve renklerini ancak ısık altında görebiliyoruz. Bir cismin rengi
demek o cismin ısık türlerine olan tepkisi demektir. Yani bir cisim, günes
tayfı içerisindeki bazı ısın dalgalarını yutar geri kalanları ise yansıtır.
Yansıyan bu ısın dalgaları cisimlerin renklerini belirler. Eger cisim ısınların
tümünü yansıtırsa beyaz hepsini yutarsa siyah görünür(Renk nedir?,(t.y.).
http://www.renkcenter.com/renknedir/default.asp(14 Temmuz 2005)).
Gün
ısıgının tayf renklerinden olustugunu ilk kez Ingiliz bilim adamı Isaac Newton
(1676) kanıtlamıstır. Newton ısık ve renk üzerine arastırmalar yapmaktaydı.
Karanlık bir oda içinde pencereden küçük bir delik açarak günes ısıgının
huzme halinde odaya girmesini temin etti. Bu ısık huzmesini billur bir
prizmadan geçirdi. Isık prizmadan geçerken kırıldı ve renkler,ne
bölünerek beyaz bir perdenin üzerine çarptı(Kalmık , s.9).Newton bu ala imi
sema renklerine “SOLAR SPEKTRUM” adını vermistir.
Kaynak:
Abdullah Demir , Temel Plastik
Sanatlar Egitimi Açık Ögretim Fakültesi Lisans Tamamlama Programı, Ist.
1993,s.29iş
RENK
BILIMI NEDIR VE NASIL DOGMUSTUR?
Ingiliz
fizikçi Isaac Newton (1647-1727) 1670’de günes ısıgını elmas bir prizmadan
geçirerek renkleri ayırmayı basardıgından bahsetmistik. Günes ısıgını meydana
getiren yedi renkten ibaret olan renk tayfını tüm görkemi ve gizemi ile olusturarak
bu gün bile üzerinde pek çok incelemeler yapılan son derece olumlu sonuçların
alındıgı çalısmaları ve arastırmaları pesinden getiren Renk Bilimini bir bilim dalı
olarak ortaya koymustur(Renk nedir?,(t.y.).
http://www.renkcenter.com/renknedir/default.asp(14 Temmuz 2005)).
Goethe
renklerin varlıgını karakteristik özelliklerinin farklılıgını hatta bu
özellikleri ile insanları etkiledigini savunmustur. Alman filozof ve sair
Goethe insanların sevdikleri ve sevmedikleri renklerin karakterlerine göre
karakter yapıları sergilediklerini savunmustur.
Daha
sonra Renklerin psikolojik ve fizyolojik etkileri alanında renkler ve kisilik
gelisimi dallarında arastırmalar yapan Living Colour (Canlı Renkler) organizasyonunu
kuran (1984) Howard Sun çalısmalarını Theophilus Helidor Gimbel’ le
yogunlastırdı. 1983 yılında renk terapisti unvanını aldı.
Renk
Bilimi Nedir?:
Renk
bilimini bilim olarak kabul etmeyen bazı kisiler buna basit bir mantıkla bakarlar.
Aslına bakılırsa renkler kutsal ve ulvi zekanın hayatın yasamın gelecegin bir ifade
edilis durumudur. Bilimde renklerin tanımı bölümünde de kısmen ifade edildigi gibi
renk bilimi psikolojik sistem içinde fizyolojik sistem içinde ve fiziksel
alanda faydalanılır bir ilim dalı olarak yerini almıstır(Hovard & Dorothy
SUN, Hayatınızı Renklendirin,1. Baskı, Istanbul: Beyaz Yayınları,
1992,s. XIXV).
Rengi
görmeden duyarlılıkla hissetmek mümkündür. Bunu küçük birkaç deney ile
deneyebilirsiniz. Gözlerinizi kapatın ve isaret parmaklarınızı göz
kapaklarınızın üstüne hafif bastırarak tutun. Sonra görmek istediginiz veya
beraber olmak istediginiz renk veya renkleri hayal edin. Bir süre sonra
istediginiz renklerin farklı sekillerde (faklı cisimcikler halinde)
gözlerinizin önüne seyir edecegini göreceksiniz.
Baska
bir deney ise söyledir; bir renge konsantre olun, örnegin bu yesil olsun. Bir
müddet yesile bakın . Sonra gözünüzü baska bir yerde duran baska bir kagıda çevirin.
Yesilin komplemanteri olan pembeyi ve ona yakın olan kırmızıyı yakalayacaksınız.
Bu
durum gözün kendisine has sübjektif sonucudur. Renk bilimde renklerin tamamlayıcılarını
yani komplemanterlerini ise bilimsel açıdan bulmak için su deneyler yapılır.
Yesil rengi ele alarak açıklayalım. Beyaz bir karton daire seklinde kesilerek
bir yarısını yesile boyarsanız kartonu hızla çevirdiginizde (tekerlek dönüsü
seklinde) beyaz olan kısmın pembelestigini göreceksiniz. Aynı seklide kartonun
bir yarısını yesil digger yarısını pembe boyarsanız ve bu sekilde döndürürseniz
bu sefer gri bir görüntü elde edersiniz.
Bu
bilim kurallarıyla bir bilim dalı oldugunu bize kabul ettirmistir. Renk bilimi,
kendi koydugu kuralları ve renkler farklı enerjileri ile bir çok bilim dalına
yardımcı olmustur. Yeni arastırma bulguları sayesinde bilim adamları insanın
bir milyona yakın renk tonunu ayırt edebilecegini söylüyorlar(Renk nedir?,(t.y.).
http://www.renkcenter.com/renknedir/default.asp(14 Temmuz 2005)).
Ana
ve Ara Renkler:
Tayf
renklerinden bir çember elde ettigimizi düsünelim. Bu çemberin içinde üç renk ;
sarı, mavi ve kırmızı eskenar bir üçken teskil edecek gibi birbirlerinden aynı mesafe
ile ayrılmıs durumdadır. Çemberi tamamlayan diger bütün renkler bu üç rengin karısımından
meydana geldigi için bu üç renge ANA renkler adını verebiliriz. Bunlar birinci derecede
önemli renklerdir. Bu üç renk mevcut degilse baska hiçbir rengi karıstırarak
elde etmek mümkün degildir. Herhangi bir ara rengi ana renkleri karıstırmakla
elde etmek mümkündür(Kalmık , s.15).
Görme
sisteminde de bu üç renk baz alınmıstır. Gözün rengi görebilmesi için ısık
birinci sarttır. Isık yeryüzüne iner ve cisimlere çarpar. Bu sayede cisimlerden
gözümüze gönderilen çesitli dalga boylarındaki ısınların gözümüze kadar gelmis
olması demek onların renklerini görecegiz demek degildir. Renkleri görebilmemiz
için digger bir asama da ısık dalgalarını algılayabilecek bir algılayıcıya,
yani göze ihtiyaç olmasıdır. Isık dalgalarının görme organlarıyla da uyum
içinde olması zorunludur. Insan gözünde renge duyarlı koni hücreleri vardır.
Kırmızı, mavi ve sarı renkleri algılayabilen bu koni hücrelerinin gelen ısıgın
sekline göre çesitli oranlarda karısıp beyne gönderdigi sinyaller sayesinde
binlerce rengi ayırt edebiliriz(Harun Yahya, “Renkli Bir Dünya”, Bilim ve
Teknik Dergisi”, 1985, http://www.harunyahya.org/bilim/hy_renk_sanati/renk.html#1
(3 Kasım 2005), s.23.).Bundan çıkarılacak sonuç ise insan gözünün de kırmızı,
mavi ve sarıyı na renkler kabul etmis olmasıdır. Ara renkler ise bu üç ana rengin
esit oranlarda karısımından olusurlar. Bu renkleri ikinci sınıf renkler olarak
da adlandırabiliriz(Renk Bilgisi, 1999,
http://www.geocities.com/nevilo/renk.htm, (9 Eylül 2005)).
RENGIN
PSIKOLOJIK ETKILERI :
Psikologlar
uzun zamandır, çalısma ve oturma mekanlarının renk düzenlemelerinin insanların
duygularına etki ettigini bilmektedir. Günlük yasama mekanlarının, kentlerin,
evlerin , isyerlerinin belirli renklerde olması gerekliligi sonucuna
varmıslardır. bu düsünce ve buna dayalı olarak yapılan çalısmalar ve bunların ögretileri
ve uygulamaları 1920 li yıllarda rengin anlamının yeniden kesfini gerçeklestirmistir.
En iyi ve en canlı renk armonileri hakkında uzun tartısmalar
yapılmıstır
ve halen daha yapılmaktadır(Gençaydın, s.33)
Duyum
ve Algılama:
Tabiat
bütün canlıları çevreden bilgi toplayabilecek biçimde gelistirilmis duyu organları
ile donatmıstır. Duyum olarak adlandırdıgımız görme, isitme tatma
vb. yasantılar iste bu organlar yoluyla meydana gelmekte ve algılamanın ilk
asamasını olusturmaktadır. Algılama; duyum yoluyla elde edilen bu
bilgilere anlam vermeyi, bu bilgileri yorumlayarak bir yargıya varmayı da
içeren bir süreçtir(Suna Tevrüz, Inci Arıtan ve Tülay Bozkurt, Davranıslarımızdan
Seçmeler, 1.Baskı, Istanbul: Beta Basım, 1999, s.19.).Aldıgımız ürünün ne
malı oldugu, pahalı olup olmadıgı, kalite ile beklentilerimiz, sosyal açıdan
ürüne sahip olmamızla gelecek yararlar, satın aldıktan sonraki deneyimlerimiz,
satın aldıgımız yerle ilgili düsüncelerimiz bu ve bunun benzeri degerlendirmeler
algılamamızın bir sonucudur.
Tutum
ve Duygular:
Tutum,
herhangi bir uyaran karsısında gösterilen az veya çok heyecansal ögrenilmis
tepki demektir(O.A.Gürün, Psikoloji Sözlügü, 1.Baskı, Istanbul: Inkılap
Kitapevi, 1991, s.154.).Diger bir tanım ile tutum, kisinin objektif bir durum karsısında
o durum ile ilgili düsünce, duygu ve davranıslarını düzenli bir biçimde belirtme
tarzıdır(Amiran Kurtkan, Genel Sosyoloji, 4.Baskı, Istanbul : Filiz
Kitapevi, 1986, s,22.).Tutumlar bilimsel düsünce ile ilgili, duygusal ve
davranıssal yapılar olarak düsünülmelidir(J.L.FReedman, D.O. Sears ve J.M.
Carlsmith, Sosyal Psikoloji, 2.Baskı, Ankara: Imge Kitabevi,
1993,
s.342).Tutumların temelinde iki önemli özellik yatar:
-
uzun sürelidirler
-
bilissel, duygusal ve davranıssal biçimleri içerirler.
Bu
özelliklerin gücü kendi aralarında ve tutumdan tutuma farklılık gösterirler. Bunun
dısında tutumlar siddet derecesi, karmasıklık, diger tutumlarla iliski,
birimler arası tutarlılık ve tutumlar arası tutarlılık gibi özelliklere
sahiptir(Sosyal psikoloji (t.y.)http://www.aof.edu.tr/kitap/EHSM/1024/unite12.pdf
(14 Nisan 2006)).Tutum davranıslarımıza yansıyan ve içten gelen bir duygudur.
Tutumumuz, gelecegimizi belirleyen sihirli bir güçtür. Tutum, çogunlukla vücut
diliyle ve yüz ifadesiyle anlatıldıgından bulasıcı olabilir. Bazen gizlenebilir
ve bizi görenler aldanabilir. Ama çogunlukla üzerimizde uzun süre kalmaz.
Içimizde olanlar çok geçmeden dısımızdakileri etkileyecektir. Tutumumuz pozitif
ya da negatif olabilir. Pozitif düsünce zorluklara ve engellemelere ragmen
genel olarak hayatta her seyin iyi gidecegine dair güçlü bir beklentidir.
Tutumları
Olusturan Temel Bilesenler:
Tutumlar
gözlemlenememesine ragmen gözlenebilen davranısları ortaya çıkarırlar. Bazı
arastırmacılar tutumları inanç ve deger iliskileri olarak açıklamaya çalısmıslardır(Odabası,
Barıs, s.158).
Tutum=
Inanç * Deger
Tutumun
ihtiva ettigi duygu unsuru bireyin o objeden hoslanması yada hoslanmaması, onu
sevip sevmemesi durumudur. Tutumun davranısa yönelik unsuru ise tutuma iliskin
bir davranısa hazır olma egilimin belirtir(Hüseyin Peker, Din Psikolojisi,
1.Baskı, Samsun: Aksiseda Matbaası, 1993, s.87).
Toplumların
da farklı renkler ile ilgili farklı tutum ve davranısları vardır. Örnegin mavi
bir çok ülkede dinginlik ve huzurun simgesi kabul edildigi için iyimser tutumla
yaklasılırken, siyah tenli Amerikalılar için hüznün simgesidir. Ingiltere’de depresyon
hali, Almanya’da ise sarhosluk mavi ile tanımlanmaktadır(“Pazarlamanın Renkli
Dünyası”, Marketing Türkiye, Yıl:2, Sayı. 46, s.27).Aynı mavi gibi, kırmızı
siyah ve beyaz da Amerika’da Japonya’da ve Brezilya’da farklı yorumlar ve tutumlar
olusturur. Ekvator kusagındaki ülkeler, giysilerinde bayraklarında ve sembollerinde
genellikle sıcak ve canlı renkleri kullanmaktadırlar. Bununla birlikte soguk
iklim kusagında yer alan ülkeler daha pastel ve gri renkleri tercih
etmektedirler.
Örnegin;
Kuzey Avrupa’dan Ingiltere bayragı, soguk iklim kusagında yer aslıgı için az renklidir.
Buna karsın Orta Afrika’da yer alan Zimbabwe bayragı sıcak iklimin kusagında
yer aldıgından çok renklidir. Buradan cografi sartların insan yasamındaki renk
seçimi ve tutumunu etkiledigi sonucunu çıkarabiliriz. Görüldügü gibi ülke bayrakları
da renk kombinasyonlarını olusturdukları çagrısımlarla özel anlamlar tasımaktadırlar.
Amerika kimliginin olusturulmasında kırmızı, mavi be beyaz kullanılırken,
Italyan kimliginin olusturulmasında Kırmızı beyaz ve yesil kullanılmıstır(Tepecik,
s.,36, Y.Odabası ve M. Oyman, Pazarlama Iletisim Yönetimi, 1. Baskı,
Istanbul: Mediacat Yayınevi, 2002, s.246).
Duygusal
Ögelerle Tutum Olusumu:
Motivasyon,
kapasite ve fırsat faktörlerinin güçlü olması halinde kullanılacak reklam
mesajlarında bilissel ögelerin yanı sıra duygusal ögelerinde zaman zaman kullanılması
gerekir. Duygulara seslenme süreci yaklasımı, tüketicilerin aldıkları mesajlar
ile olumlu ve olumsuz duyguları arasında iliskiler kurdukları görüsünden hareket
eder. Bu amaçla kullanılan reklam mesajlarında kimi zaman tüketicilerin geçmis güzel
duygularını anımsamaları için nostalji agırlıklı bir içerik kullanılabilir.
Geçmis veya yeni duyguları anımsatan mesajlar tüketicilerin bu duyguları ilgili
ürüne transfer etmelerine ortam hazırlayan önemli bir etkendir. Tüketicilerde
empati duygusunun yaratılmaya çalısılması ise uygulanılan bir diger yöntemdir(Odabası,
Barıs, s.160.).
RENKLERIN
ÖZELLIKLERI:
Renk
çok kolay algılanan ve o nispette de degerlendirilen bir sifredir diyebiliriz. Artık
özellikleri sebebi ile ünümüzde renk ile güçlü etkiler ortaya koymak mümkündür ve
bir çok sahada renk etkisini hissettirmektedir. Bu etkiler insanlar üzerinde
yapılan bilimsel arastırmalarla kanıtlanmıstır. Bu sebeple günümüz insanına her
gün binlerce reklam mesajı renk kompozisyonu ile sunulmaktadır. Magazalar alıs
veris merkezleri, her türlü ticaretin reklamı ve afislerinde ürünleri daha
kolay satmak için kullanılan brosürler göz alıcı renklerle
renklendirilmektedir. Alıcıların satın alma dürtülerini artırmak çalısanlara da
daha güzel ortam saglamak için bilinçli bir renk seçimi yapılmaktadır.
Renklerle
bezenmis ve iyi tasarlanmıs etiketlere sahip ambalajlar çok daha iyi bir satıs
sansına sahiptir.
“Bir
insan duyularını uyaran etkilerin sadece küçük bir kısmını kaydedebilir. Bir
nesnenin dikkate alınması yani dikkatleri üzerine .çekmesi için belirgin olması
ve bir bireyin retinasını cezp etmesi, yeni ve orijinal olan seylere sahip
olmasıdır. Çünkü bizim her hangi bir renkten kaçmamız veya ondan hoslanmamamız
o rengin dalga boyu ile ilgili oldugu kadar psikolojik yapımızla da ilgilidir.”
(Temizsoylu, s.12).
Renklerin
hangisinin daha çok bilgi ve dikkat çektigini ortaya koyabilmek için tachistoskop
denilen alet ve deneklerle yapılmıs olan bir deney vardır. Buna göre deisik renkte
boyanmıs yüzeyler alet vasıtası ile deneklere saniyeden daha kısa bir süre için
gösteriliyor sonunda da deneklerden ilk önce hangi rengi algıladıkları
sorulmustur. Deneyden çıkan sonuçlar söyledir; (Favre ve November, s.39).
Algılanan
renkler yüzdelik sıraya göre gösterilmistir.
Turuncu
21.4 Kırmızı 18.6
Mavi
17.0 Siyah 13.4
Yesil
12.6 Sarı 12.0
Mor
5.5 Gri 0.7
Buna
göre turuncu ve kırmızı gibi sıcak ve parlak renklerin daha çok dikkat çektigini
görüyoruz. Sarının daha alt sıralarda yer alması dikkat çekici bir renk olmasına
ragmen begeniye baglı olmasındandır. Bu deneyde sarının alt sıralarda çıkmasının
yanında Karl Berggrafe’ye ait renkli harflerin renkli zemin üzerinde
okunabilirliligi hakkında yapılan deneyde sarı üzerinde siyahın hemen arkasında
siyah üzerinde sarının en çok görünen zemin ve harf oldugu tespit edilmistir.
Bundan da sarının çok dikkat çekici tetikleyici bir renk oldugu neticesine
varılır.
Ayrıca
sarının psikolojiye etkisi tetiklemesi ve zihni açması yönündedir. Karantina
bölgelerinde sarı bayraklar kullanılması, trafik ısıklarında sarı rengin hazırlanma
mesajı vermesi , afet görevlilerin sarı rengin kullanılması tesadüf degildir.
Londra
Üniversitesinde yapılan bir arastırmaya göre kıyafetlerde tercih edilen renkler
giyenin is ve ask hayatını etkiliyor. Örnegin yorgun tipler yesil giydiklerindeenerjik
görünüyor. Üniversite örnegin güne karamsar baslayanlara rahatlatıcı etkisi ve
çevreye verdigi güçlü imajı ile mavi renk kıyafetler giymelerini öneriyor. Ise
geç kalanlar için uygun renk ise beyaz. Masumiyet sinyali veren beyazın olumsuz
düsünceleri yumusatacagı iddia ediliyor.
Londra
Üniversitesi siyah giyenlerin karizmatik bir imaj çizecegini belirtiyor. Yesil
giyenlerin enerjik mesajlar verdigini ortaya koyuyor. Silik fark edilmeyen karakterlere
önerisi ise sarı gibi göz alıcı renkte kıyafetler. Birini etkilemenin yolu
askın rengi de sayılan kırmızı giymekten geçiyor. Uzmanlar morun ise zenginlik
rengi oldugunu açıklıyor(Dünya raporu,
http://www.sabah.com.tr/2004/10/20/dun117.html (10 Kasım 2004)).
Renk
bilimciler uzun süredir renklerin insan psikolojisi üzerine etkilerini arastırıyorlar.
Yapılan bütün arastırmalar asagı yukarı renklerin özelliklerini su sekilde belirlemistir:
Siyah:
Koyu
ve örtücüdür. Ümitsizligin ve ölümün sembolüdür(Tülay Kamıs, “Ürünü Renk Satar
Teorisi ve Bu Gün”, (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, SBE
1994), s. 22.).Batı medeniyetlerinde siyah daima keder ölüm ve matem rengi
olmustur. Korku ve karanlıgın rengi oldugu gibi fenalıkların ve seytanın rengi
de siyah renktir(Kalmık ,s.40).Siyah bundan baska asalet, onur ve gücü de
temsil eder. Bundan baska resmilik de ifade eder. Bu sebeple makam arabaları
siyah olur(Renklerin dili (t.y.).
http://www.boyaustasi.com/renkler_dunyasi.htm (19 Ekim 2004)).Siyah hırsın da
ifadesidir. Batıda matemi simgeleyen siyah Japonya’da mutlulugun simgesidir.
Genel anlamda evren ve uzay boslugunu temsil eder. Siyah renklerin yoklugudur.
Bazı kültürlerde bilgeligi temsil eder(Dünya raporu,
http://www.sabah.com.tr/2004/10/20/dun117.html (10 Kasım 2004)).
Beyaz:
Temiz,
ulasılamaz ve anlatılamaz olanı ifade eder. Ayrıca bosluk ve sonsuzluk izlenimi
verir. Mavi ile yan yana geldiginde ise ferahlatıcı ve antiseptik bir etkiye
sahip olur. saglık personelinin giysileri genç kızların gelinligi bu sebeple
temizligi ifade etmesi bakımından beyaz renkte seçilmistir. Nötr bir titresime
sahiptir. Serbest ve rahat bir zihni isaret eder. Beyaz renk tarafsızlıgı
belirttigi gibi ölen insanların temiz ve ruhsal yolculuk yaptıgını belirtmek
için matemde de kullanılır. Beyaz istikrarı devamlılıgı ve temizligi simgeler.
Bu yüzden eger üzerinde fazla saibeler olan bir politikacıysanız beyaz
agırlıklı kıyafetleri seçmelisiniz. Beyaz
elbiseler
sizin temiz oldugunuz imajını verir. Cem Uzan’ ın seçimler sırasında sürekli beyaz
kıyafetler giymelerinin nedeni danısmanlarının bu konuda kendisini uyarmasındandır
(http://www.grafiturk.com/modules.php?name=News&file=print&sid=168-23.03.2004).
Gri:
Melike
Efendioglu “reklamların insan psikolojilerine etkileri” baslıklı yüksek lisans
tezinde gri ile ilgili su tespiti yapmıstır. “Otonom ve karaktere sahip
degildir. Ne beyaz gibi canlı ne de siyah gibi basittir. Hiçbir seyi olusturamaz
kararsız, nötr ruhsal durumun ifadesidir. Enerji eksikliginin sembolüdür.
Grinin mantıgı korkuyu yaslılıgı ve ölümün yakınlıgını yansıtır ve koyulastıgı
ölçüde de bunlar artar. Koyu gri kirliligin rengidir.” (EFENDIOGLU. s,27)
Grafik
tasarım uzmanı Rodin Alper Bingöl ise makalesinde ; “gri, diplomatic ve agır
bir renktir ama hareketsizligi yavaslıgı ve ciddiyeti temsil eder. Silahlı kuvvetlerde
her yeri griye boyarız. Kapılar, kalorifer…. Devlette de her seyin gri olmasının
mantıgı buna dayanır. Yaratıcılıgı öldürdügü öne sürülür.” Demektedir(Hayatımızda
renklerin önemi,2004).Açıktan koyuya dogru degisen bir anlam ifade eder.
Genelde belirsizligin rengidir. Açık tonlarında endiseyi, koyu tonlarında
bencilligi görebiliriz.
Yesil:
Renklerin
en sakinidir. Hiçbir yöne egilimi yoktur. Ne sevinci nede üzüntüyü ifade eder.
Mavi karısımı agır basıyorsa yesil daha ciddi ve agır bir görünüme bürünür. Fakat
açık veya koyu fark etmeksizin yesil, sakin karakterini korur. Kayıtsızlık ise özellikle
açık yesilde hissedilir koyu yesilde sessizlik hissi daha güçlüdür(Efendioglu
s.27.).Paylasmanın, uyumun, cömertligin, is birlikteliginin sembolüdür.
Sinirlerin yatısmasında, kendine hakimiyette güçlü bir potansiyeldir. Aklın ve
bilincin rengidir. Insana güven, huzur ve istikrar ısınlar. Insanın dogru
kararlar alabilmesi için zihinsel ve duygusal benliginde, uygun bir ortam
yaratır. Özgürlük,uyum ve denge yesilin dogal enerjisi ile iletisim
içerisindedir. Hayatın yenilenmesinde insanın duygu ve zihinsel potansiyelini
yeniliye bilen bir güçtür(Sun. s. 55-56).
Uyum
paylasım yardımseverlik rengidir. Titresimi, zıt rengi olan kırmızının tam
tersi seklinde yavastır. Hayatın yenilenmesini beraberinde getirir. Güven,
koruma duyguları, uygun karar ortamı ve esitlik saglar. Bu renk gerilimi
azaltıp insana denge ve uyum saglar. Negatif etkisinde yesil, umursamazlık ve güven
duyamama olumsuz yönlerinde yer alır.Asırı çekingenlik,süphe onun
vazgeçilmezligidir.Kıskançlık,bencillik ve erken hüküm verme yesilin yine
belirgin negatif yönleri arasında yer alır.Yesil zaman zaman tembellik ve
dejenerasyona müsait bir kisilikte tasır(Sun s.55-56).
Kırmızı:
Kuvvet,
canlılık, enerji ve dinamizm anlamına gelir. Vahsi, canlandırıcı hatta sinir
bozucudur ve kendisini zorla kabul ettirir. Bakıslarımızı istesek de istemesek
de üzerine çeker. Oldukça sıcak bir renktir. Kırmızının her nüansı ayrı bir
psikolojik karaktere sahiptir. Koyu kırmızı; ciddi, geleneksel, agır, güç dolu
ve asalet isaretidir. Orta kırmızı; güç, aktivite, hareket ve tutkulu bir
özlemi ifade eder(Kamıs, s.23).Her tür kırmızı gölgelendirmeler güç veya bir
ürünün bu özellikleri göstermek istediginde kullanılır.
Spektrumun
bu ilk rengi, motivasyonu, tesviki, aktiviteyi ve ihtirası sembolize eder. Yeni
bir baslangıç, yeni bir yasama sevinci ve yeni bir sevginin anahtarıdır. Enerjisi
çok kuvvetli. Kırmızının bizlere asıladıgı en önemli duygu, sıcaklık, heyecan
ve bir an önce harekete geçme istemidir. Devamlılık, fiziksel güç ve azim onun bütünlügüdür.
Dostluk ve hos görü pozitif katkıcılıgıdır. Fiziksel,ask,cinsel istek onun komutunda
güçlenir(Sun, s.50-51).
Baska
bir kaynakta kırmızı ile ilgili su ifadeler yer almaktadır; kırmızı; ilk anda algılandıgı
gibi kaba kuvvetin rengi degildir. Onun titresimlerinin etkisi en kaba zihinden
en saf zihne uzanabilir. Kırmızı renkte giyinmeyi sevenler iyimser ve enerjik insanlardır.
Bu özelliklerinden dolayı pek çok ülkenin bayragı kırmızı renktedir. Aynı zamanda
kan rengi oldugundan dolayı insanda degisik psikolojik etkiler olusturabilir(Renk
Psikolojisi. (t.y.) http://www.gitme.net/detay.php?id=194 (10 Kasım 2004)).Negatif
etkisinde ise; kırmızı renk dısa dönük özelliklere sahip sıcak bir renkten,
insanlara hayat ve enerji verdigi gibi, kalabalık, umursamazlık, inatçılık
halleri, çabuk ve ince titresimlere sahip oldugundan çogu defada, kızgınlık ve
saldırganlık sık rastlanan belirginlikleri arasında yer alır(Sun, s.51).
Bordo:
Kırmızı
renkteki iyimserlik ve beceriklilik özelliklerini gösterir. Rekabete açık ve
meydan okuyan bir yapıdadır. Davasını savunmaya, basarının pesinde kosmaya hazırdır.
Yüce seylere yönelmeye egilimlidir. Kısa süreli ve geçici sonuçlara önem vermeden
asıl arzularını tatmin pesindedir. Fakat fikir degistirebilmesi ve gelecek vaat
etmesi olumsuz yönlerini azaltır. Entelektüel açıdan bakıldıgında saldırgan
biri olarak görülebilir ama yinede sevecen bir yapıya sahiptir(Renklerin
insan ruhuna etkileri,2004).
Kızıl:
Kırmızı
rengin en atesli tonudur. Diger tiplere kıyasla daha hos yada kinci olabilir.
Ani öfkeler görülebilir. Yerinde rahat durmayan bir yapıdadır. Bu yüzden bazen
amaçsızca hareket edebilir. Sevgi gösterileri yüzeysel olmakla kalır ve
bencilce güdülerini gizlemeye yöneliktir. Umutsuzlugun ötesindedir. Canlılıga
neseye ve uçarılıga sahiptir (Renklerin insan ruhuna etkileri,2004).
Pembe:
Çekingendir,
romantik bir yumusaklıga sahiptir. Canlılıgın az olması ile birlikte disilik ve
ask anlamına gelir. Sevecenlik ve samimiyet ifadesini iletir(Kamıs s,23).Kırmızı
rengin en açık tonlarındadır. Sevgi ve yardımseverlik güdüleri çok kuvvetlidir.
Kıskançlık ve kini barındırmayacak kadar yumusak bir karaktere sahiptir. Gerçek
pembe çok açık bir tondur ve bu rengin insanları da kolaylıkla incinebilecek
bir yapıdadır. Parlak bir pembe nesedir. Ama soluk bir pembe asık yüzlülük
getirir(Renklerin insan ruhuna etkileri,2004).Uyum nese sirinligin ve
sevginin simgesidir. Rahat hissettiren ve dinlendiren bir renktir(Renklerin
dili,2004).Soft pembe; kasları gevsetir duyguları gelistirir(Renkler,2004).
Kahverengi:
Saglamlık
ve yararlılık ifadesini tasır. Renklerin en gerçekçi olanıdır. Aynı zamanda
saglıklı bir yasamı ve güncel çalısmayı yansıtır. Koyulugu arttıkça siyahın özelliklerini
almaya baslar.172
Gerçekçiligin
plan ve sistemin rengidir. Insan hareketlerini hızlandırır. (4)Güvence istikrar
ve büyük ölçüde pratikligi temsil eder.173
Turuncu:
Kırmızıdan
daha fazla enerji, sıcaklık ve iletisim ifade eder. Cömertlik ve duygu
taskınlıgı anlamına gelir(Kamıs, s.23).Turuncu kırmızı gibi dısa dönük ve
tamamlayıcı bir renktir. Pozitif açıdan kırmızıdan daima daha yapıcıdır. Daha
bariz bir açıklama ile insana lüzumlu olan hayat öpücügünü mantıklı yollarla
verir. Saglık,canlılık,heyecan belirgin katkılarıdır. Iletisim, atılım ve
hareket bu renkle saglanır. En önemli niteligi ise,hayat öpücügü ile,mutluluk
Verisidir(Sun,
s. 51).
Dinamik
bir renktir. Turuncunun menfi tesiri kahverengine yaklastıgı zaman görülür.
Toprak rengi turuncu dünyevi materyalizmin sembolüdür(Kamlık, s.38).Yüksek
amaçların rengidir. Kendine güvenli gururlu gülmeyi ve güldürmeyi seven
yapıdaki insanların rengidir. Tavırları ile baskalarını güçlü bir sekilde etkileyebilirler.
Bu rengin titresimi saglık, canlılık, yaratıcılık, mutluluk, içtenlik, olumlu
bir perspektif ve mutluluk getirir. Turuncunun titresimindeki insanlar kendi kendilerine
yemeyi bilirler sosyal olmayı istemeleri bazen yolda çıkmalarına sebep olur.
Turuncu,
negatif etki verdiginde gösteris meraklısı kibirli baskın mutsuz, melankolik
bir kisilik ortaya çıkar(Renklerin dili,2004).
Istikrar
endise gidericilik sıcaklık aynı zamanda sindirime yardımcı oldugu düsünülür(Renk
Psikolojisi,2004).Negatif etkisinde turuncu, ezici ve üstün olma duyguları
en belirginidir.Çogu zaman gösteris meraklıların olusumudur turuncu yansıma.
Turuncu kisilerde, zaman zaman durgunluk, hareketsizlik, melankoli ve üzüntü
görünüm ve ifadeleri ise,ümitlerin yıkılması ve yıkıcılıga yol açar(Sun, s.
59).
Mavi:
Sakin
ve dinlendirici bir atmosfer olusturan derin ve feminen bir renktir. Freud maviyi
sakin diye niteler. Faber Birren ise tansiyonu düsürdügünü söyler. Araplar ise mavi
tasların kanın akısını yavaslattıgına inanırlar. Nazar boncugu o yüzden mavi taslıdır(Renklerin
dili,2004).Sakinlestirici bir renktir. Batıda bu etkisi yüzünden
intiharları azaltmak için köprü korkuluklarını maviye boyarlar. Amerika’da bir
ilk okulun duvarlarını beyaz ve portakal renginden maviye çevirmisler,
çocukların yaramazlıklarının azaldıgını tespit etmisler. Mavi ve özellikle
lacivert kozmik bir renk olarak kabul edilir. Sonsuzlugu, otoriteyi ve
verimliligi çagrıstırır. Uluslar arası toplantılarda tüm devlet baskanları lacivert
takım elbise giyerler(Hayatımızda renklerin önemi,2004).
Yetiskinler
tarafından tercih edilir. Mavi ruhsal is yasantı ile ilgilidir. Sakindir ama
yesil gibi degil daha çok mavi bir törenselligi müjdeler. Mavi koyulastıkça
izleyeni daha çok sonsuzluga dogru çeker. A çık mavi daha az dikkat çekicidir.
Beyazla kombine edildiginde ise tazelik , hijyenik temizlik duygularını verir. Güçlü
bir titresime sahiptir. Süzen, huzur, sadakat simgeleyen bir renktir. Siddetli
arzular ile hassaslıgı bir araya getirir. Zama zaman amaca ters bile olsa gerçektem
dogru olanı yapmaya egilim gösterir. Negatif yanları ile ele alırsak mavi kusku,
saskınlık, inançsızlık, özgüvensizlik verir. Tembel ve uyusuk bir yapıdan melankoliye
kaydırabilecek bir etki yapabilir. Çivit mavi, ikili iliskilerde beceri iyi iletisim
dogruluk ve dürüstlük ortaya koyarken olumsuz yönünde basarısızlık el atılan isten
randıman alınmaması(Aksam Gazetesi,2004).
Mavi
renk,sürekli bir arayıs içerisindedir.Süphe,güvensizlik ve yetenek eksikligi bu
rengin olumsuz yönleridir.Gerçek dısı özelliklere sahip bir renk olarak,insanı
gerçeklesmesi mümkün olmayan hayallere de sürükleyebilir.Bu sebepten ötürü
kendi özgüveni olmayan,asırı duygusal karakterler yaratır mavi.Mavi insanlar,tekdüzelige
alıstırabilecek özellige sahiptir(Sun, s. 60).
Turkuaz:
Büyük
bir gücü ve soguk içsel bir atesin hayalini içerir(Kamıs, s.23).Uçuk turkuaz,
mavi ve yesil gibi sakinlestiricidir(Renkler,2004).Canlandırıcı ve
sakinlestirici psikolojik etkileri bulunmaktadır(Renklerin dili,2007).
Insanlar
üzerinde istikrar saglayıcı bir özellik sagladıgı gibi, dikkati ve konsantrasyonu
da ayakta tutar. Bu sebepten turkuaz insanı kendisini kolayca ifade eder.Açık fikirliligin,
gururun, yardımseverligin potansiyeldir. turkuaz ayrıca en üst düzeydeki
degisim ve dönüsüm sembolüdür. Negatif etkisinde turkuaz ,insanın hayattan
korkmasına yol açacak bir acemilik
ya
da çekingenlik hissi olusturabilir.Kisileri duygusal ve zihinsel açıdan boslugu
iletebilecek olan soyutlama istegine yol açabilmesi de bir baska negatif
yanıdır(Sun, s. 57-58).
Sarı:
Renklerin
en neselisidir. Gençlik ifade eder. Canlıdır. Daha çok açık tonlarda bu özellik
belirginlesir. Altın sarısı aktiftir. Sarıya hafif yesil karıstırıldıgında
rahatsız edici bir etki verir(Efendioglu, s.27).Sarı gençligin ve dikkat
çekiciligin ifadesidir. Ayrıca yol çizgilerinin beyazdan sarıya
dönüstürülmesindeki sebep de sarının dikkat çekici bir renk olmasından kaynaklanır.
Sanılanın aksine sarı beyazdan daha göz alıcı bir renktir. Geçiciligin ifadesi
oldugu içinse tüm dünyada taksiler sarıdır, dikkat çeksin ve geçici oldugu bilinsin
diye(Hayatımızda renklerin önemi,2004).
Takdir
edilmesi gereken bir renktir. Güçlü ve etkili bir fonda oldugu zaman gerçek
degerine ve titresimine ulasır. Zeka ile birlestirildigi entelektüellige
ulasır. Sanatçıya ilham veren sarı renktir. Ilimsel düsüncenin canlılıgı
yenmesidir. Iste bu noktada sarı renk kendisini seven insanlara bilgi ve
bilgeligi getirir. Entelektüel yapılı akıl ve mantıga önem veren insanlar için
uygundur. Soguk bir sarıyı tercih eden insanlar bilgiye ihtiyatla yaklasıyor
demektir. Negatif özellikler olan sıkılganlık ve kuruntulu olma durumu ortaya
çıkar(Renkler,2004).
Günısıgı
ve enerji zekayı uyarır(Renk Psikolojisi,2004).Günesin rengi oldugu için
kisinin günlük hayatına hakim olan renktir. Özellikle açık sarı kisiye huzur
verir. Morali bozuk olan kisiler sarı rengin hakim oldugu ortamlarda
kendilerini gevsemis ve hafiflemis hissederler. Sarı zeka incelik ve
pratiklikle ilgilidir. Hüzün ve özlemin rengi olan sarıyı son baharın tüm
hüzünlü günlerinde görmek mümkündür(Renkler davranısları nasıl etkiliyor,2004).
Spektrumun
sıcak renkleri arasında en hafif ama en fazla kozmik gücü olan sarı renk,
Günese en çok benzeyen renk olusu ile, insana umut duygusu veren bir potansiyeldir.Parlak,neseli
ve heyecan yüklü bir güce sahiptir.Açık görüslülügü ve ilhamı simgeler.Parlak
bir renk olusu ifade bilgiyi ve bilgeligi ön plana çıkarır. Entelektüel bir
bakıs ve yöneticilik duyguları ile de iç içe yasar. Sarı rengin olumsuz
özelligi,yıkıcılıga yol açabilmesidir.Aldatma,iki yüzlülük,kindarlık negatif
yönlerinin en hasinleri arasında yer alır.Derin bir karamsarlıga,zihinsel
depresyona sebep olabilecek özellikleri de bünyesin de tasır(Sun, s. 53-54).
Mor:
Renkler
arasında en esrarengiz olanıdır. Sırrını koruyan mistik düsünce ile es degerlidir.
Mor üzüntülü melankolik ve onurludur. Lilaya dönüstügünde mistikten çok sihirli
ciddiden çok hastalıklı olur(Kamıs, s.24).Mavi ve kırmızının karısımı ile ortaya
çıkan bu renk asilligi ve kendine güvenmeyi ortaya koyar.Özerkligi ve tek vücut
perçinlesmeyi simgeler. Ruhsal enerji vizyon ve sezgi ile barısık alanda seyir
eder. Kader denilen enerjinin içsel sürecini çizgiler. Sanatçı kisilik, düsünce
ve tolerans morla birlesiktir. Sakinlestirici ve dinlendirici yönü alçak
gönüllülük ile tam bir bütünlülük olusturur(Sun, s,59-60).Zenginligi, saygıyı,
asalet, soyluluk ve kibarlıgı çagrıstırır. Sanat bu rankle bütünlesmistir.
Çünkü mor, yaratıcı özellikler tasır.aynı zamanda resmi geçit ve törenlerde en
çok kullanılan renktir. Özgüven duygularını simgeler. Bütünlügü getirir(Renkler,2004).
Bunun
yanı sıra morun nevrotik duyguları açıga çıkardıgı insanları bilinç altında
pesimistik bir psikolojiye itip korkuttugu tespit edilen bir renk oldugu ifade edilmistir.
1998 yılında Ataköy’ de çatıdan atlayarak intihar eden çocugun sizofren oldugu
ögrenilmisti. Intihar resimlerinde ajandadan bir kenara savrulmus çakmaga kadar
her sey mordu. Çocugun tırnakları dahi mora boyanmıstı. Intihar edenlerin çogunun
da begendigi bir renk oldugu yapılan arastırmalarda saptanmıstır(Hayatımızda
renklerin önemi,2004).Nevrotik duyguları açıga çıkardıgından insanları
bilinçaltında korkuttugu saptanmıstır(Renkler hayatımızın parçası,2004).Aynı
zamanda esrar iskence ve kontrolsüz kuvvetin rengidir. Eskiler bu rengi sabır
ve fedakarlık rengi olarak tanımıslardır. Roma’nın satvetli devirlerinde imalatının
pahalı olusu nedeni ile Imparatorlara mahsus saray ve kıyafet rengi olmustur(Kamlık,
s.39).
Renklerin sağlık yönden etkileri çocuk üzerinde araştırma
Sakinleştiren
YEŞİL
Dinlendirici bir renk olan yeşilin yorgun
insanlar üzerinde yatıştırıcı sakinleştirici bir etkisi vardır. Özellikle mavi
ile karıştırılmış yeşil pasif sinirli ve tansiyonlu anları azaltır.
Yeşil sakinleştirici iyileştirici ve yapıcı
nitelikleriyle insanları olumlu etkileyen bir renktir.Özellikle zümrüt yeşili
ortak hedefler için çalışmayı hızlandırır;ayrıca bireysel hedeflerin
gerçekleşmesine yardımcı olur. Yeşil güven duygusunu anlatırbu yüzden
bankaların en çok tercih ettiği renklerin başında gelir. Elbette savunma
sektörü ve askeri alanlarda da. Diğer yandan doğanın dinginliğini de
çağrıştırdığı için hastanelerin iç yüzeylerindedoktorların üniformalarında ve
ameliyathanelerinde yeşili tercih edilir.Çocuklar florasan yeşil ve parlak
limon yeşili gibi yaratıcı gücü geliştiren renkleri çok severler.
Yeşil
rengin dekorasyondaki etkileri
Yeşil gözleri dinlendiren ve heyecan duygusunu
azaltan bir renk olduğu için mekanlarda huzur verir. Açık tonları daha duygusal
atmosferler için tercih edilir.Sonsuz bir tinsellik ve barışıklık duygusu da
yarattığı için evlerde bol miktarda yeşil bitkiler bulundurulması tavsiye
edilir. İlkbahar mevsimini çağrıştıran özelliği ile uygulandığı her mekana
temiz hava ve canlılık katar. Diğer yandan ofislerde kullanılan yeşil renk
güven verici bir izlenim bırakır.
Yeşil
rengin simgeleri
Doğanın simgesi olan yeşil yaşama umudunu
simgeler. Koyu yeşil renk haset kıskançlık ve batıl inanç anlamlarını taşırken açık
yeşil yeni bir yaşamın enerjinin ve bereketin rengidir.
Yeşil
rengin insan sağlığı üzerindeki
fiziksel etkileri
Dinlendirici bir renk olan yeşilin yorgun
insanlar üzerindeki yatıştırıcı sakinleştirici bir etkisi vardır. Özellikle
mavi ile karıştırılmış yeşil pasif sinirli ve tansiyonlu anları
azaltır.Gerginliği ve kan basıncını düşürür hipnoz edici etkisi vardır kılcal
damarları açarak sıcaklık hissi uvandırır. Yeşil ışınlar duyguların
dengelenmesine yardım eder ve hipofiz bezini uyarır.Afrodizyak özelliğinden
ötürü cinsel zindelik için kullanılır.Yeşil titreşimler bakteri virüs ve diğer
mikroplara karşı dezenfektan rolü oynar.
Pastel yeşil yada koyu isekaslar ve kemikler
üzerinde yapıcıdır. Yeşil rengin vücut üzerindeki en belli başlı etkileri şöyle
sıralanabilir:
Antiseptik:Zayıflamayı
önler.
Dezenfektan:Mikroorganizmaları ve bakterileri
yok eder.
Yeşil ile tedavi edilebilir rahatsızlıklar
arasında astım yorgunluk nezle uykusuzluk asabiyet ve çeşitli sinir
hatsallıkları yer alır. Yeşilin kontrendike olduğu bir durum tespit
edilmemiştir.
Yeşil
rengin psikolojik etkileri
Gözleri ve bedeni en çok dinlendiren renk olan
yeşilsıcak havalarda serin serin havalarda sıcaklık hissi verir.İnsanlara umut
duygusunu aşıladığı gibi kendini psikolojik ve bedensel olarak iyi hissetmeyi
de sağlar.
Psikolojik olarak yeşil renk yüksek tansiyonlu
ortamlardan çekilmeyi temsil eder.Oturarak yapılan aktiviteler konsantrasyon ve
meditasyon için bu renk idealdir.
Yeşilin
çocuk gelişimi üzerindeki etkileri
Yeşil çocukların birbirleriyle arkadaşça ve
yardımsever bir şekilde iletişim kurabilecekleri samimi bir ortam yaratır.Aynı
zamandaçocukların kendilerine olan saygılarını ve çevreyle uyum için
yaşayabilme yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olur Diğer yandan yeşil
arkadaşlarla yaşanabilecek zor durumlarda kendine güveni vurgular.
Başkalarından yardım istemek için onlara yaklaşabilmeleri konusunda çocukların
kendilerini rahat hissetmelerine yardımcı olan yeşil renk eğiticilik rolü
bakımından da hakim bir renktir.
İştah
Arttıran TURUNCU
İştahı harekete geçiren ve tat alma duygusunu
tetikleyen turuncuyu annenin doğum sırasında giymesi süt üretimini arttırıcı
yönde etki yapar.
Turuncu kırmızıyla benzer özelliklere sahip
bir renk.Saf halinin yanı sıra açık tonlarıyla ve gölgeli tonlarıyla da
sevilir.Ayrıca olgunluğu ve durağanlığıyla kırmızıdan daha az iddialıdır ve
daha çok tercih edilir.
Turuncunun
dekorasyondaki etkileri
İştah açıcı özelliğe sahip olduğu için
özellikle yemek odalarında ve servi takımlarında kullanılan turuncu başkalarına
karşı nezaketi ve saygıyı vurguladığı gibi sosyal etkileşimleri de
arttırır.Dolayısıyla ortak kullanım alanları (salon tv odası mutfak)turuncu
renk için en uygun ortamlardır. Turuncu insanların algısını en çok ve en kolay
etkileyen renklerden biri olarak bulunduğu grubu sayıca çok gösterir.
Eğer bir arada durduğunda olduğundan çok daha
fazla sayıda ve sık görülmesini istediğiniz dekorasyon öğeleri varsa kesinlikle
onları turuncu seçmelisiniz.
Turuncu
rengin simgeleri
Turuncu güç ve dayanıklılığın rengidir.Ayrıca
sıcaklığı ateşi ve telaşı simgeler. Neşenin ve bilgeliğin de sembolü olan
turuncunun insanlardaki sosyalleşme duygularını faaliyete geçirdiğini ifade
eden uzmanlar bu rengin aşırı kullanımının sinir sistemini olumsuz yönde
etkilediğini vurguluyorlar.Uzmanlar bu sebeple turuncuyu yeşil ve mavinin
tonlarıyla birlikte kullanmak gerektiğine dikkat çekiyorlar.
Turuncu
rengin insan sağlığı üzerindeki etkileri
Turuncu kırmızı ve sarı ışınlardan oluşmuştur
ve iyileştirici etkisi kırmızı yada sarı tek başına yapacağı etkiden çok daha
büyüktür.İştahı harekete geçiren ve tat alma duygusunu tetikleyen turuncu
neşeyi ve gücüde çağrıştırdığı için enerji açığa çıkarır.Fiziksel zevk alma
duygularını ve sosyalliği harekete geçirir.Ciğerleri genişletir kramplar
karşısında gevşeticidir kalsiyumun emilimine yardımcıdır nabzı
hızlandırır.Annenin doğum sırasında turuncu giymesi süt üretimini de arttırıcı
etki yapar.Turuncunun açık tonları ise romantik duygulara hitap eder. Turuncu
rengin vücut üzerinden belli başlı etkileri şöyle sıralanabilir:
Solunum
uyarıcısı:Solunumu arttırır.
Paratiroid depresan:Sağ ve sol tiroid
bezlerinde bulunan 4 paratiroid bezinin işlevsel etkinliğini yok eder.
Tiroid enerji sağlayıcı: Tiroid bezlerinin
işlevsel etkinliğini arttırır.
Antispazmodik:Kasların hareketinden
kaynaklanan ani şiddetli ve istemsiz sıkışmaları ve spazmı önler.
Antirasitik :Raşitizmi veya kemik erimesini
önler.
Aromatik: Güzel kokuları ortaya çıkarır ve
uyarıcıdır.
Turuncu ile tedavi edilebilir rahatsızlıklar
arasında astım bronşit soğuk algınlığı hipertiroid zihinsel yorgunluk
iştahsızlık romatizma ve kireçlenme sayılabilir.Turuncunun kontrendike olduğu
bir durum ise tespit edilmemiştir.
Turuncu
rengin psikolojik etkileri
Sosyalliği ve iyi huyluluğu arttıran bir renk
olan turuncu hayatı daha mutlu algılamayı sağlar. Sinir sistemi gergin
olanların turuncu kullanmaları önerilir çünkü bu rengin tüm tonları depresyona
karşı birebir ilaç olarak görülür.Burnunla beraber turuncu kırmızı gibi dışa
dönük ve heyecan vericidir.Canlılığı yaratıcılığı güvenicesareti ve iletişimi
kuvvetlendirdiği için psikolojik olarak insanı yaşama motive eder.
Turuncu
rengin çocuk gelişimindeki etkileri
İlk olarak turuncunun sessiz ve utangaç bir
çocuğun kabuğunu kırması için en uygun renk olduğunu söylemeliyiz.Bu rengin
samimiyeti vurgulayan doğası çocuklar arasındaki etkileşimi arttırır ve pasif
bir çocuğun daha katılımcı olmasına yardımcı olur.Diğer yandan turuncu
oyunlarla dolu canlı bir gün ve kutlamalar için seçilecek en eğlenceli
renktir.Açık turuncu çocukların mizah duygusunu harekete geçirir.Şeftali
rengiise gerçek dostluğu vurgular.
Tutkulu SİYAH
Siyah her ne kadar ağırbaşlılığın ve
soyluluğun ifadesi olsa bile şaşkınlığınkarışıklığın üzüntünün kaybetmenin ve
yas tutmanın da rengidir. Hırslı inatçı ve şartları zorlayan insanlar siyah
rengi çok severler. Varolma ve başkaldırışın rengi olan siyah gücü ve tutkuyu
da temsil eder.Bu nedenle tüm makam arabaları veya güç simgesi olan araçlar
siyahtır.Çocukların bulunduğu ortamlarda vurgu amacıyla siyah rengin kullanımı
basitlik ve saflık etkisi yaratır. Siyahın yoğun kullanıldığı bir oda
gereğinden fazla etkili olabilir ve çocuk üzerinde ağırlık duygusuna ve
depresyona neden olabilir.
Siyah
rengin dekorasyondaki yeri
Korku ve umutsuzluğun yanı sıra ölümü de
çağrıştıran siyah ölçülü kullanıldığında dekorasyonda zarafetin de işaretidir.
Uzmanlar kullanılacak boya renginin kullanılış amacına göre belirlenmesi
gerektiğini renklerinyansıttığı ışık ve hissettirdiği duygularla kişiler
üzerinde çeşitli etkiler yapabileceğini belirtir..bu sava göre beyaz enerji
sistemini dengeleyip geliştirirken siyah
yoğun bir enerjiye sahip olduğu için tek renk olarak kullanıldığında
aşırılıkları dengeler.
Siyah rengin
simgeleri
Siyah ölüm başkaldırı güç ve karşı durmanın
rengidir. Haşmeti ve tutkuyu simgeler.Diğer yandan evren ve uzay boşluğunu da
temsil ederrenklerin yokluğudur
Bazı kültürlerde bilgeliğin rengi olarak kabul
edilen siyahı seven kişilerin iş hayatında başarılı oldukları gözlenmiştir
çünkü siyah aynı zamanda güç ve otorite simgesidir. Özgüveni temsil eder
ağırlığı ve büyüklüğü.Tüm bunlara siyahın saygınlığına rağmen gizemli ve seksi
bir görünüm verdiğini de ekleyebiliriz.
Siyah
rengin insan sağlığı üzerindeki etkileri
Siyah renk merkezi düzenli çalışan insanlar
hareketli ve çok canlı tiplerdir.Merkez düzenli çalışmadığı zaman ise başka
kişiler tarafından olumsuz yönde etkiler. Bu tür kişilerde akıl hastalıkları ve
psikomatik hastalıklar oluşur. Bu renkle ilgili tedavilerde uzmanlar hastaların
üstlerinde gümüş ve platin gibi çok değerli madenler bulundururlar. Gıda
maddelerinden ise siyah zeytin ve siyah erik gibi besinler tavsiye edilir.
Siyah rengin
psikolojik etkileri
Siyah ışığı yok ettiği için algıyı dağıtan
unsurların etkisini en aza indiren ve dolayısıyla konsantrasyon sağlamakta
kolaylığıyla da tanınan bir renktir.Bazı ünlü düşünürlerin veya sanatçıların
ışıksız karanlık bir odaya girerek
konsantre oldukları söylenir.. Siyah seven insanlar olayları kendi süzgeçlerinden
geçirip değerlendirirler ve kendi sistemlerine uymayan olaylara karşı direnç
gösterirler. Bu sessiz bir karşı koymadırbüyük reaksiyonlardan önce gizli
inatçılık güderler. İnandıkları için sonuna kadar uğraşır ve asla
yılmazlar.Dolayısıyla siyah özgüveni en çok motive eden ve olumlu yönde
etkileyen renktir.
Siyah rengin
çocuk gelişimindeki etkileri
Siyahla büyüyen çocukların normlarına
başkaldırdığı görülmüştür.Kararlarını vermeyi seven inatçı ve hırslı çocuklar
siyah rengi tercih ederler.
Enerjik SARI
İyileştirici gücü yüksek olan sarı sinir
sistemini harekete geçirerek enerjiyi kaslara taşır. Sarı renk tamamen
geçiciliğin ifadesidir ve kısa zamanda tükenecek bir süreci gösterir.Göze
çarpan ve diğer renklerden kolayca ayırt edilebilen sarı aynı zamanda zekanın
rengidir.Eğlenceyi neşeyi ve keyfi de tanılayan sarının koyu tonları ise
korkaklığı olduğu kadar hastalığı ihaneti ve aldatmayı da çağrıştırır.İlginçtir
ki altın sarısı da onur ve sadakati temsil eder.
Sarı
rengin dekorasyondaki yeri
Sarının dikkat çekiciliği ve ayırt edilebilme
özelliklerinden ötürü güvenlikle ilgili bir çok alanda bu renk
kullanılır.Vurgulanması ve göze çarpması istenilen her noktada sarı birçok renkten daha fazla
kullanılır.Dolayısıyla bu renk az ışıklı geniş ve kapalı ortamlar için
idealdir. Ofiste ise insanların yüksek verimli çalışmaları ve geç kalmamaları
için sarı renk tercih edilir.
Sarı
rengin simgeleri
Eski zamanlarda yaşayan insanlara göre sarı
yaşamın canlılık ilkesini temsil etmekteydi . Bugün Çinlilere göre ise sarı
asaleti simgelemektedir
Sarı rengin
insan sağlığı üzerindeki fiziksel etkileri
Sarı sinir sistemini harekete geçirerek
enerjiyi kaslara taşır .arı renk kırmızı ve yeşilin iyileştirici gücüne
sahiptir.Sarının mide ve bağırsak bölgelerinde hazma yardımca olduğu
görülmüştür.Ayrıca karaciğer ve cilt üzerinde de temizleyici ve onarıcı etkisi
vardır.Sindirimi ve kan dolaşımını harekete geçirirlenf bezleri ve dalağın
çalışmasını düzenler.Sarı rengin vücut üzerindeki belli başlı etkileri şöyle
sıralanabilir:
Hareket kasları uyarıcısı:kasların harekete
geçmesi için enerji sağlayarak sinir sisteminin işlevsel etkinliğini arttırır.
Beslenme sistemine enerji sağlayıcı:Sindirim
kanallarını harekete geçirir.
Lenfatik aktivatör:Beslenme için lenf
bezlerinin işlevini artırı.
Dalak için depresan:Dalağın işlevsel
etkiliğini azaltır.
Hazmettirici:Gıdalarınbağırsaklar bezleri ile
pankreası uyarmasını ve vücut içinde emilmeye hazır bir madde haline
gelmelerini sağlar.
Sinir onarıcı:Gözün damar tabakasındaki
bezlerini ve beyin ile omur ilik bezlerini uyararak sinirlerin oluşumunda
etkendir.
Beyin uyarımı :Beynini işlevsel etkinliğini
arttırır.
Asit giderici:Asitleri etkisiz hale getirir.
Sarı renk ile tedavi edilebilir rahatsızlıklar
arasında romatizma kireçlenme diyabet sindirim problemleri egzama yorgunluk
hazımsızlık böbrek hastalıkları karaciğer hastalıklarıhazımsızlık ve depresyon
sayılabilir.Sarının kontrendike olduğu durumlar ise akut iltihap sayıklama ateş
kalp çarpıntısı nevralji ve aşırı heyecandır.
Sarı rengin
psikolojik etkileri
Sarı renk umutsuzluğu kaldırarak yerine neşe
eğlence ve keyif katar.Sürekli bakıldığında ise rahatsız edici etkisi vardır.
Sarı rengin
çocuk gelişiminde etkileri
Çocuklar sarı rengin kendini belli eden ve
çarpıcı özelliğine kayıtsız kalamazlar. Algı odaklanması ve sözcüklerle
rakamların Hatırlanması için zihni harekete geçirir. Dikkat çeker ve eyleme
geçmeden önce düşünmeyi hatırlatır.Uzun süre bakılması ben zor olan renktir.
Öğrenme sürecinde olumlu bir hava yaratması ve iletişimi ilerleten etkisi
açısından çocukların oyun alanlarının ve ders çalışma odalarının aydınlatılması
için sarı renk tercih edilmelidir.
Az miktarda kullanılsa bile parlaklığı zihni
harekete geçirir ruhu besler.Bu arada hasta yada iyileşmekte olan çocuklar için
sıcak neşeli ve samimi bir ortam
sağlar.Limon sarısı aile bireyleriyle eğlenceli aktivitelere yöneltirken
başkalarına karşı düşünceli olmayı vurgular.
Altın sarısıçocukların bir işi zevk duyarak
yapmalarına ve sonuçlandırmalarına yardımcı olur.Bununla beraber parlak
sarıözellikle küçük yaştaki çocukların hoşuna gider ve olumsuz koşullarla
duygusal anlamda baş edilebilmeleri için onlara yardımcı olur.
Ayrıca karşılıklı konuşma isteği
uyandırır.Sarının fazla kullanımı ise okul öncesi çağdaki çocuklar için
gereğinden fazla etkili olabilir ve sıklıkla ağlamalarına neden olacak bir
rahatsızlık ortaya çıkabilir.
Romantik
ve Çekici PEMBE
Pembe sabah güneşinin rengi dişi duyguların
ifadesidir.Yaşam dolu mükemmel ve enerji veren bir renktir. Sağlıklı olmanın ve
daima genç kalmanın ifadesi olarak da tanımlanabilir. Pembe enerjisini
kırmızıdan alır. Kırmızıya göre daha yumuşaktır. İlk baharın rengi olarak da
tanımlayabileceğimiz pembenin bu saf yönü aynı zamanda kusursuz bir dünyanın ve
hayaller peşinde koşulan bir yaşamın da habercisidir.Pembe çekicidir hünerlidir
ve fantezi doludur.Dişi yönü gizleyemeyecek kadar aydınlıktır .
Pembenin
dekorasyondaki etkileri
Hayallerin rengi pembe ortama kazandırdığı
enerjinin yanı sıra hassas etkileriyle çalışma alanlarında pek tercih
edilmez.Daha olumlu bir yaşamı düşlemenin rengi olaraközellikle dekorasyonda
kız çocuklarının odalarında kullanılır.
Pembe
rengin simgeleri
Pembe saflığın şekerin ve bebekleri
ifadesidir.Hayalleri sembolize eden pembe tıpkı kırmızı gibi aşı
çağrıştırır.Ancak kırmızı aşkın tutku yönünü yüceltirken pembe romantik ve saf
aşkın simgesi olmuştur.
Pembe
rengin insan sağlığı üzerindeki psikolojik etkileri
Pembe rengin insan hayatında eksik olması
fizyolojik olarak epilepsi sinir hastalıkları ve böbrek rahatsızlıklarına neden
olur.
Tedaviye devam edildiği sürece kara üzüm
dutlahana pancar vb. besin maddelerinin tüketilmesi tavsiye edilir.
Pembe
rengin psikolojik etkileri
Pembe insanları sever. Pek çok kere pembe partinin ve eğlencenin rengi de
olmuştur.Özellikle koyu pembe kişiler arasındaki enerji değişimini sağlar.
Tutkunun rengi kırmızı eyleme geçme isteği uyandırırken pembe fiziksel bir
uyarıcı rolündedir. Pembe aynı zamanda yaratıcılığı da etkiler.Pek çok kişi pembenin
dişi rengi olduğunu düşünür.Erkeklerden çok azı bu rengi yaşamlarında kullanır.
Pembe rengin
çocuk gelişimindeki etkileri
Pembe renk çocukların kolaylıkla uykuya
dalmalarına yardımcı olur.Özellikle kız bebeklerde kullanılan pembe neşeli ve
mutlu bir büyüme dönemine de etkili olur.Pembe rengi seven çocuklar çekingen
olmalarına karşın bunu iyi şekilde saklarlar.
Sakinleştiren
MAVİ
Deniz ve gökyüzünü çağrıştıran mavi rengin kan
basıncını ve nabız oranını yavaşlattığı saptanmıştır.Zihinsel sakinlik ve
duygusal denge için çocuklarla ilgili her alanda mavi kullanılmıştır.
Mavi
renk gerçeğin bağlılığın sakinliğin samimiyetin ve sezginin rengidir.
Gözlerin algılanmasını kolaylaştıran mavi her
yaş gurubundaki insan tarafından çok sevilen bir renktir.Dinlendirici olması ve
huzur vermesi sebebiyle özellikle bebekler için parlak mavi tercih edilir.
Ayrıca mavinin bir diğer özelliği de uzak mesafeden bile çok net fark
edilmesidir
Mavinin
dekorasyondaki etkileri
Görüntü olarak sakinliği ifade etmesine rağmen
mavi geniş alanlarda kullanıldığında kasvetli bir görüntü verir.Bu nedenle
özellikle açık mavi ofis ve ev ortamlarında ciddiyeti göstermek amacıyla sıkça
tercih edilir.Diğer yandan açık mavi renkmekansal ferahlık sağlarkenkoyu mavi
ise serinlik veren bir etki yaratır.Ancak kırmızının aksine maviyeme iç
güdüsünü engelleyen bir renk olduğu için yemek odalarında pek kullanılmaz.Diğer
taraftan çocuk odalarında turuncu veya sarı gibi uyarıcı renkler yerine mavi
kullanıldığında çocukların daha sakinleştikleri gözlenmiştirbu yüzden özellikle
erkek çocuk odaları için mavi en doğru seçimlerden biri olacaktır.
Rengin
simgeleri
Mavi renk gökyüzünün ve denizin
simgesidir.Arap ülkeleri mavinin kan akışını yavaşlattığına inanırnazar boncuğu
bu yüzden mavidir. Batıda ise intiharları azaltmak için köprü ayaklarını maviye boyarlar.
Mavi rengin
insan sağlığı üzerindeki fiziksel etkileri
Mavinin taşımış olduğu özellikler kırmızıya
tamamen zıttır.Örneğin mavinin bitkilerde büyümeyi yavaşlattığı insanlarda ise
hormonsal aktiviteleri azalttığı gözlemlenmiştir.İnsan organizması üzerindeki
etkileri gözlendiğinde kan basıncını ve nabız oranını yavaşlattığı
saptanmıştır.Fakat bu etki tersine çevrilebilir.Antiseptik özelliğiyle de
yaralar üzerinde de iyileştirici etkisi vardır.Mavi rengin vücut üzerindeki en
belli başlı etkileri şöyle sıralanabilir:Soğuk algınlığı ve gribal
durumlar:Terlemeyi arttırır ateşi
düşürürağrıyı azaltır.
Canlılık vermede etkili: Beyin epifizini
uyararak yaşama isteğini tetiklemede etkilidir.Mavi ile tedavi edilebilir
rahatsızlıklar arasında yanıklar kataraktateşli hastalıklar baş ağrısı kalp
çarpıntısıuykusuzluk böbrek hastalıklarıromatizma ve öksürük
sayılabilir.Mavinin kontrendike olduğu durumlar isehipertansiyon ve kas
zayıflığıdır.
Mavi
rengin psikolojik etkileri
Mavisezgi gücünün ve karmaşık zihinsel
becerilerin de simgesidir.Mavi renk sinirleri yatıştırması ile bir çeşit
meditasyon ve duygusal arınma yolu sayılabilecek kadar etkilidir.Beyni
rahatlatırken içe dönüklüğü kabuğundan çıkartır ve manik depresif durumu
sakinleşti
Çocuk
gelişimindeki etkileri
Mavi rengin hakim olduğu bir ortam duyguları
sakinleştirdiği ve bedeni dinlendirdiği için özellikle çocukların başkalarıyla
iletişim kurabilmesi için duyarlı ve güvenilir bir atmosfer yaratır.Zihinsel
sakinlik yaratmak ve duygusal dengeyi sağlayabilmek için çocuklarla ilgili her
alanda mavi kullanılmalıdır.Tarafsız sakin ve fikir alışverişini sağlayan açık
maviaile içi sohbetler için kusursuz bir renktir.Paylaşım ve ilişki kurma
duygularını anlayabilme yeteneğini de geliştirir.
Heyecan veren
KIRMIZI
Kırmızı her ortama hayat ve enerji verir.
Hormonal artışı sağlayan cinsel aktiviteyi artıran ve yaraların iyileşmesini
kolaylaştıran kırmızıdüşünceyi de etkiler.
Ana renklerden biri olan ve birçok insanın ilk
tercihlerinden biri olan kırmızı en dominant ve dinamik renk olarak
tanımlanabilir.Çarpıcı ve heyecan verici doğasıyla kırmızı renkdikkat
çekicidir. Harekete geçiren etkisiyle bakan kişinin ilgisini toplar ve
yoğunlaştırır.Kırmızı renk skalasında yer alan gül kestane ve bordo renkler
güzel ve ifade edicidir.buna ek olarak evrensel olarak çekici ve duygusal
renkler olarak bilinir.Bordo ve gül kırmızısı tonları özellikle çocukları
eğlenceye çağırır ve sevgi duygusunu uyandırır.
Kırmızının
dekorasyondaki etkileri
Kırmızıher ortama hayat ve enerji verir.Güçlü
ve yoğun ışık olduğu zaman kırmızı bir mekanda daha fazla vurgulanır. Renkten
en fazla söz edilen anlar.ışık yoğunluklarının olduğu anlardırdiğer yandan az
ışıklı ortamlarda kırmızı şiddetini kaybeder..Daha dingin ortamlarda saf
kırmızı çok nadir kullanılır çünkü onun göze batan ve çok güçlü etkisi mekanı
yorabilir.Diğer yandan daha iddialı ve hareketli yerlerde kırmızı .sıcaklık ve
enerji kaynağıdır.Örneğin oturma odasında vurgulanan renk olarak
kullanıldığında aile bireylerine canlılık verir ve yaratıcı etkinliklerde
bulunmaları için harekete geçirir.
Kırmızı
rengin simgeleri
Kırmızı ateşintutkununöfkenin tehlikenin ve
yıkımın sembolüdür.Diğer yandan cesaret ve onaylama anlamına gelir.Romalılar ve
Sparta’lılar savaşlarda motivasyon sağlamak için kırmızı bayrak kullanırdı..Bu
durum adrenalinin açığa çıkmasını sağlayarak enerji düzeyinin yükselmesine
yardımcı olurdu Yunanlıların Savaş tanrısı Mars’ın kullandığı iki tekerlekli
savaş arabası da kırmızıydı Mefisto hep kırmızı renk kullanarak resmedilirdi.
.Ateşin ve kanın sembolü olan merhameti ve cömertçe sergilenen fedakarlığı da
ifade eder.
Kırmızının
insan sağlığı üzerindeki etkileri
Hormanal artışı sağlayan cinsel aktiviteyi
artıran ve yaraların iyileşmesini kolaylaştıran kırmızı insan organizmasındaki faaliyetinin yanı sıra
vücuttaki dengenin dağılmasına da yardımcı olur .Kan basıncını ve nabız
seviyesini arttırdığı gibi belli bir süre sonra bu durum tam tersine de
dönebilir. Kırmızının koyu tonlarıkanı hatırlatır ve canlılığı bastırır.
Kırmızı tüm insan sistemini harekete
geçirir.duygusal sinirlere etkilidirdolayısıyla koklama görme tat alma ve
dokunma duyularını tetikler.Kan dolaşımını harekete geçirir ve sinir sistemini
canlandırır.Hemoglobin kırmızı ışınlardan oluşmuştur.Bu ışınlar ısı yaratarak
karaciğer kas sistemine ve sol beyin lobuna enerji ve canlılık verirkas gevşetici
olarak kırmızının enerji dolu etkisi mükemmeldir.Kırmızı vücutta birikmiş tuz
kristallerini ayrıştırarak iyonlaşmayı da kolaylaştırır.Yaratılan
iyonlarelektromanyetik enerjiyi bütün vücuda taşırlar; ışınlar içinde yüksek
miktarda demir iyonu bulunan tuz kristallerini ayırır ve ısıyı serbest
bırakırlar.Kırmızının vücut üzerindeki en belli başlı etkileri şöyle
sıralanabilir:.
Böbrek üstü bezleri:Böbreklerdeki adrenal
bezlerinin işlevsel etkinliğini artıran bir etkisi vardır.
Kalp:kalbin işlevsel etkinliğini arttıran
etkisi vardır.
İdrar bezleri:Salgılamayı arttırır.
Kırmızı ile tedavi edilebilir hastalıklar
anemiastım kan hastalıkları bronşitkabızlık iç salgı sistemi bozukluklarıkaygı
felç yorgunluk ve veremdir..Kırmızının kontrendlike olduğu durumlar ise
duygusal rahatsızlıklar hipmani ateş hipertansiyon ve sinir hastalıklarıdır.
Kırmız
rengin psikolojik etkileri
Psikolojik olarak kırmızı etkileyici olmakla
beraber yorgunluğu artırır ve sinirlerin daha fazla gerilmesine sebep olabilir.
Diğer yandan pozitif etkisi ise yaratıcı düşünceyi kuvvetlendirmesidir. Kırmızı
renk daha dışa dönük ve hayal gücü yüksek insanlar tarafından tercih
edilir.psikoterapide ruh halini desteklemesi ve melankoliye karşı durmasıyla
yer bulmuştur.Kırmızı iç dünyaya olan ilginin dağılmasına ve bu ilginin dışarı
doğru yönlenmesine yardımcı olur.Üretici etkinlikleri harekete geçirmek ve
pozitif düşünceleri yeniden canlandırmak için kırmızı tedavi edici bir renktir.
Kırmızının
çocuk gelişimi üzerindeki etkisi
Kırmızı çocukları da harekette geçiren bir
renktir .Fiziksel anlamda tembel çocukların ufak tefek işler ve aile bireyleri
ile birlikte spor yaparak enerjilerini harcayabilecekleri etkinliklere
katılmaları için zindelik verir . Ancak kırmızının çok kullanımı gereğinden
fazla etkili olabilir ;çocuklarının hiperaktif ve huysuz olmasına neden
olur.Dolayısıyla aşırı agresif ve kızgın çocuklara kırmızı giydirmek
yanlıştır.Etrafındaki kişilerin dikkatini çekmesi için çocuklar yine kırmızı
rengi tercih ederler. Gül kırmızısı yaratıcılığı geliştirir ve üretken
eğlenceli etkinliklerde bulunmasını sağlar.Yumuşak dokusu çocukların oyun
odasında yaratıcı oyunlar gerçekleştirmeleri için son derece iyi bir
seçimdir.Çocuklar pastel kırmızı rengin bulunduğu ortamlarda ise kendilerini
özgür ve kısıtlandırılmamış hissederler.Bu renk sportif etkinliklerde aktif
olma duygusunu da harekete geçirir.Oyun arkadaşları arasında sevgi duygusunu ve
centilmen davranışları vurgular.
Hayatı
Hızlandıran KAHVERENGİ
Kahverengi toprağın yani doğumun ve bereketin
rengidir. Kahverengi hareketleri hızlandırır. Bu rengi seven insanlar fiziksel
olarak çok duyarlıdırlar tenleri çok hassastır ve sinirleri mükemmeldir.
Kahverengi toprak rengi olduğundan kaybolmanın
ve saklanmanın da rengidir.Kıyafetlerde pek fazla tercih edilmez çünkü
kahverengi giyen insanlar dikkat çekmezler.Kahverengi rahat bir renk olarak
kabul edilir.Bej gibi açık tonları ise ferahlığı açık yürekliliği ve samimiyeti
tanımlar.Kişinin kendini rahat
resmiyetten uzak hissetmesini ve paylaşımcı olmasını sağlar. Birçok kişi
kahverengi rengini kullanmaktan kaçınır ancak tonlarıyla kullanıldığında
uygulama alanları genişler. Kahverengi sarı turuncu ve kırmızı ile birlikte
zengin ve derin bir anlam verir.Açık maviyle birleştirilince modernizmi ve
sportifliği anlatır.Bejle birleştirildiğinde ise aktif sofistike ve genç bir
görünüm verir.Bu yüzden modada ve iç tasarım endüstrisinde kahverengi ve bej en
çok kullanılan renkler arasındadır.
Kahverenginin
dekorasyondaki etkileri
Kahverengi insan hareketini hızlandırdığı için
özellikle fastfood restoranları iç mekanlarında kahverengini kullanırlar.
Sosyal dengeyi ve toplum içinde rahatlığı sağlayan renkler olarak ev
dekorasyonunda da sıkça kullanılan kahverengi ve bej özellikle zemine hakim olmalarıyla
güvenlik duygusunu ve toprağın yarattığı rahatlık hissini verirler .Sıcak nötr
nitelikleri güvenlik ve bağlılık duygusu yaratır. Diğer yandan yemek ve oturma
odalarında şeftali rengiyle birlikte kullanıldıklarında hem samimi hem de
çocukların öteki kişilerle etkileşimi için sıcak bir ortam yaratır.
Kahverenginin
simgeleri
Kahverengi sağlamlık güvenilirlik rahatlık
dayanıklılık basitlik ve dostluğu simgeleyen bir renktir. Toprağın yani doğumun
ve bereketin rengidir. Aura rengi olarak fazla rastlanmasa da anlaşılır ve
pratik bir karakteri olan insanlar bu rengi tercih ederler. Başarıya yavaş
yavaş ulaşmanın simgesidir. Açık ve dürüst hareket etmenin sembolüdür.Ancak
kahverenginin diğer renklerle karışması bu özelliklerini gölgeleyebilir. Sönük
ve kırmızımsı bir kahverengi duygusallığı daha ön plana alır. Bej anlayışın
ifadesiyken koyu kahverengi ise huysuzluğu ve eleştirel bir yapıyı temsil eder.
Kahverenginin
insan sağlığı üzerindeki fiziksel etkileri
Kahverengi hareketleri hızlandırır. Bu rengi
seven insanlar fiziksel olarak çok duyarlıdırlar tenleri çok hassastır ve
sinirleri mükemmel bir alıcı olarak çalışır. Bu renk üzerine Kansas
Üniversitesi için bir sanat galerisinde yapılan deney sırasında duvarları rengi
bilgisayar yardımıyla değiştirilebilir hale getirilmiştir. Fonda beyaz
kullanıldığında insanlar sergide yavaş hareket etmiş kahverengiye döndüğünde ise insanlar daha
hızlı hareket etmişlerdir ve bu şekilde müzede daha az zamanda gezmeyi
başarmışlar.
Kahverenginin
psikolojik etkileri
Renk listesinin başında olan kahverengi olan
kişiler daima özel bir çevreye ihtiyaç duyarlar çünkü kendilerini ancak bu
çevrede güvenli hissederler. Kahverengi gözlü insanlar çoğu zaman duygularına
göre davranırlar yalnızlık onlara göre değildir ve her an birilerine
ihtiyaçları vardır. Psikolojik rahatlık onlar için önemlidir kaotik bir yaşam
sinirlerini yıpratır. Gerek duygusal gerekse maddesel güvensizlik onları
herkesten fazla yorar. Huzursuz gerilimli ve sıkıcı atmosferlerden daima
kaçarlar ve yüksek elektrikli ortamlar onları dünyaya küstürebilir.
Kahverengiyi tercih eden erkeklerin davranışları yaşayışları ve giyinişleri
sadedir . Hayatta çok çabuk tatmin oldukları için pek fazla para
harcamazlar.Müstakil yaşamasını seven kişilerdir.Makul olurlar bu yüzden
duyguları çok ön planda değildir. Sakinliği her durumu enine boyuna düşünmeyi
ve çabuk karar vermemeyi severler. Davranışlarında tutarlılık görülür.
Kahverengini tercih eden kadınlar ise geniş hayal gücünden uzak ve metodik
olurlar. Daima doğruyu sevdikleri için zararsız bir yalan söylemekten
çekinirler.Sabır ve sevgileri sonsuzdur.Onun için çok iyi birer anne olurlar.
Çocuk
gelişimindeki etkisi
Kahverengi çocuklar üzerinde güvenilirlik
yaptıkları her işi sağlamlaştırma etkisi yaratır. Ayrıca yardımsever
olmalarında da etkili olan renktir.
Dinlendiren
BEYAZ
Beyaz saflığın yeni başlangıçların ve barışın
rengidir. Bozulmamış değerini kaybetmemiş ve kutsal sayılan kavramlar beyaz
renkle temsil edilir. Işığı yansıtan ve ortama ferahlı kazandıran beyaz parlak
ve enerji vericidir. Bunun yanı sıra asaleti zarafeti ve soğuk kanlılığı da
ifade ettiği için tıpkı saf ve mutluluk verici olduğu gibi soğuk ortamlar
yaratmak istenildiğinde de kullanılır.
Beyazın
dekorasyondaki etkileri
Beyaz özellikle hastaneler ve ilaç firmaları
gibi sağlık ve hijyeni vurgulamak isteyen mekanlar için tercih edilen ilk
renktir.Bunun yanı sıra istikrarı v devamlılığı da temsil ettiği için beyaz
rengin kullanıldığı ofisler daha güven verir. Gözleri dinlendiren ve mekanı
gerçek boyutlarından daha büyük gösteren beyaz neredeyse tüm mimarlar
tarafından tavsiye edilen bir renktir. Işık seçilen beyazın tonunu
etkiler.Kuzeye bakan bir odada kreme yakın güneşli bir odada ise griye yakın
beyaz kullanabilirsiniz. Beyaz dengeleyici ve net kişiliğiyle bir çok mekanın
kurtarıcısı ve gözdesidir.
Beyaz
rengin simgeleri
Beyaz saflığı ve iyiliği simgeleyen
renktir.Işığın sembolüdür;; masumiyeti ve saflığı da temsil eder.Barışçıl
uzlaşmacı doğrucu ve rahat davranmayı simgeler.Çinliler beyazın matem rengi
olduğuna inanırken aslında beyaz genel olarak tüm insanlar için mutlu ve
sevinçli günlerin rengidir. Gümüş rengine yaklaşan beyaz ise inancı ve
kutsallığı temsil eder.
Beyaz
rengin insan sağlığı üzerindeki fiziksel etkileri
Beyaz temizliği sembolize eden bir renktir. Bu
renk merkezi düzenli çalışan kişiler son derece adil iyilik sever ve toleranslı
kişilerdir. Beyaz renk merkezi düzenli çalışmayan insanlarda ise merhametsizlik
kendine acıma inzivaya çekilme insanlardan kaçma gibi belirtiler ortaya çıkar.
Beyaz renk ile ilgili tedavilerde uzmanlar hastalarını üzerinde altın inci ve
elmas gibi kıymetli taşları bulundururlar.Bağırsak akciğer hastalıkları ve
şeker tedavisi beyaz renkle yapılır.
Beyaz
rengin psikolojik etkileri
Bu rengi sevenler çatışmadan uzak farklı ve özgür bir dünyanın arayışı içinde
olan insanlardır. Beyazın saflığına inana kişiler aydınlığı seven okumayı
düşünmeyive yorumlamayı severler. Boşluk duygusu içinde hayal dünyalarının çok
geniş olduğu fark edilir.Beyazı sevenler temizliği saflığın ve masumiyeti de
severler.Soğukkanlı tarafları güçlüdür ve bu da etrafındaki diğer insanlara çok
etkiler.Bununla beraber beyaz rengi
kullananların herkesle anlaşabilecek kadar geniş görüşlü oldukları saptanmıştır.
Beyaz
rengin çocuk gelişimindeki etkileri
Beyaz renk çocukların olumsuz bir durumda
toparlanmalarını yaşamda yeni bir yönde ilerlemelerini sağlar. Kendine has
saflığı ile özdeşleşen beyaz bir evde büyüyen çocuklar karalılığı
severler.Temizlik alışkanlığını diğer çocuklardan daha çabuk edindikleri
gözlemlenmiştir.
Isletme
Binalarında Renkler:
Renklerin
olusturdugu duygusal etkiler çagrısım efektleriyle birlesirler. Yani isletme
binalarında rengin güzel yada çirkin olmasından ziyade is ortamının
iyilestirilmesinde, kazaların önlenmesinde, isletme içindeki keyiflerin, yani
“pisisik iklimin” yükseltilip genel olarak çalısma veriminin artırılmasında
bilinçli olarak uygulanması önemlidir. Neticede bütün ilgililerin memnuniyeti
artar ve böylece endüstriyel psikolojiye, yani sosyal isletme yönetimine bir
adım daha yaklasılmıs olunur. 1946 yılında Amerikan boya fabrikası büyük bir
kampanya baslatmıstır. Bu kampanyanın sloganı “renk dinamigi ve üç boyutlu
yasam” olmustur. Bu reklam kampanyasının temelleri birinci dünya savası
sonrasında ortaya çıkan, “yeryüzünü koru, herkesi korumus olursun” isimli
toplum hareketinin yeni bir versiyonuydu. Britanya Renk Konseyi ve Amerikan
Fabrika Arastırmaları Kurulusu tarafından olusturulmustur. Uzmanlar,
kimyagerler, renk teknikerleri, psikologlar ve fizikçilerden meydana gelen bir
grup insan bir arada çalısarak makineler ,fabrika mekanları ve ofisler için
geçerli olacak pratik bir renk sablonu olusturmaya çalısmıslardır. Bu
komisyonun arastırma sonuçlarına göre renk kullanımı özellikle sanayiye üç açıdan
yardımcı olmaktadır.
1-
Görüsü iyilestirmektedir. Gözlerin asırı yorulmasını ve göz kamasmasını
önlemektedir.
2-
Güvenligi artırıp kaza oranını düsürmektedir.
3-
Bir fabrikanın dört duvarı arasında bulunulmasına ragmen psikolojik bakımdan
özgürlük hissi uyandırmaktadır.
Çalısma
mekanları için; zayıf parlaklıklı açık tonlu renkler tavsiye edilir. Güçlü renkler,
yüksek duygusal degerleri nedeni ile ise verilen dikkatin dagılmasını saglar. Mevcut
ısık kaynaklarının verimini azami derecede tutabilmek için duvarların üst kısımları
ve tavanlar beyaza boyanmalıdır. Duvarların ve koridorların alt kısımları ise tavandan
biraz daha koyu renklerde olmalıdır. Ancak bu renkler kir göstermeyen renklerin
çogunda oldugu gibi hüzünlü olmamalıdırlar. Zeminler mümkün oldugunca açık
renkte olmalıdırlar. Makineler, masalar, kasalar, vs. de ısıgı usulca
yansıtacak biçimde boyanmalıdırlar. Duvar ve makinelere en uygun renkler olarak
mavimsi yesil, mavi, gri yesil ve kahverenginin yumusak tonları bulunmustur. Bir
noktaya uzun süreli dikkatli bakmayı gerektiren islerde isçinin bakısının yöneldigi
duvarlar yumusak ve açık yada orta koyuluktaki bir mavi yada yesille boyanmıs
olmalı. Bu sekilde dinlenme için gerekli olan yüzeyler olusturulmus olunur.
Eger bir is gözlerin çok keskin olmasını gerektiriyorsa en açık renkli yerler
makinelerin veya is ortamının önemli kısımlarından ibaret olmalıdır(Kanat, s.
130-134).
Renklerin
Is Yasamında Kullanımı:
Günlük
hayatımıza baktıgımızda renklerin çok çesitli boyutlarda kullanıldıgını görebiliriz.
Uygun renk kullanımı ile motivasyonun ve verimin etkin biçimde arttırıldıgı
yapılan arastırmalarda kanıtlanmıstır. Renklerin kullanıcı ara yüzlerde
kullanım yöntemleri su sekilde sıralanabilir: (S.Öztürk,2000)
(1)
Bir mana ve anlam ifade etmek için,
(2)
Dikkati çekmek,
(3)
Boslugun algılanmasını degistirmek,
(4)
Görünen büyüklügü degistirmek,
(5)
Görüntü kalitesini düzeltmek,
(6)
Benzerlik ve farklılıkları göstermek,
(7)
Görünen alanı paçalara bölerek, daha kolay anlasılmasını saglamak,
(8)
Birbirinden ayrı nesneleri birbirine baglamak,
(9)
Estetik ve ruhu sıkmayan görünüm olusturmak
Is
yerinde görsel sunumlar yapıyorsanız veya dizayn ettiginiz görsellige yönelik
ürünleriniz var ise kullanmanız gereken renklere dikkat etmelisiniz: (Ofiste
renk,2004).
Tazelik
ve temizlik hissini uyandırmak için: soguk açık renkler; lavanta,
açık mavi, yesilimsi sarı ve limon sarısı kullanılmalıdır. Is yerinizin hos ve
ince görünmesini aglamak için bu renkleri genis beyaz alanlar ve potansiyel
sıcak ve açık renk vurgularıyla birlestirmek gerekir.
lavanta:
zevk, nostalji, zarafet, çiçek, tatlı, moda
açık
mavi: barıs, huzur, sessizlik, serin, temiz, yumusak, saf, anlayıs.
yesilimsi
sarı: eksi, meyveli, asidik, kıskançlık.
limon
sarısı: eksi, meyveli, asidik, canlılık.
Genç,
cana yakın ve aktif göstermek için: sıcak açık renkler; açık
pembe, parlak sarı, turuncu, parlak kırmızı. Bu renkler, sayfada hemen göze
çarparlar, b u nedenle dogrudan iletisimde kullanılması en iyisidir. Biraz
enerji katmak istiyorsanız bu renklerden her hangi birinin kullanımı gerçekten
insanların dikkatini çekecektir. Bu renkleri ne kadar fazla kullanırsanız
isiniz o kadar genç görünümlü olur.
açık
pembe: ask, romantizm, yumusaklık, zarafet, tatlılık, arkadaslık, sevecenlik
sadakat, sefkat.
parlak
sarı: nese, sevinç, hareket, iyimserlik, mutluluk, idealizm, yaz, umut, hayal
gücü, günes ısıgı, felsefe, gençlik. Uluslar arası anlamda Asya: Kutsal imparatorluga
özgü.
turuncu:
hırs, eglence, mutluluk, enerjik, denge, gösterisli, sıcaklık, heves,
cömertlik, canlı, yaygınlık, organik. Uluslar arası anlamda Irlanda: dini anlam
(Protestan)
parlak
kırmızı: iyimser, dinamik, enerji verici, heyecan verici, seksi, yogun,
uyarıcı, saldırgan, güçlü, enerjik, tehlikeli. Uluslar arası anlamda Çin: Iyi
sans, Hindistan: Saflık, Dogu Kültürleri: Beyazla birlestiginde neseyi temsil
eder.
Süreklilik
ve kalite hissi için: soguk koyu renkler; mor,
koyu mavi, mavi, deniz mavisi, yesil, zeytin yesili. Bu renkler genellikle
sirket renkleri olarak firmaların favorileridir. Bunun nedeni sakinlestirici
olmaları ve süreklilik kalitesi hissi uyandırmalarıdır. Bir PowerPoint sunusu
gelistiriyor ve arka plan için bir renk istiyorsanız, bu renkler en çok tercih
edilenleridir. Rengin geri planda kalmasını saglayan iki nitelik, sogukluk ve
koyuluk, metnin kuvvetli bir sekilde öne çıkmasını saglar. Bu renkler çok fazla
dikkat çekmez. Ve izleyicilerinizin sununuzun içerigine
odaklanmasını
saglar.
mor:
manevi, soyluluk, gizem, bilgelik, dönüsüm, özgürlük, aydınlık, sezgi,
zenginlik.
koyu
mavi: asalet, itibar, güç, yetki, sade, güvenilirlik, geleneksel, sessiz,
kendinden emin, sakin.
mavi:
gerçeklik, iyilesme, huzur, süreklilik, barıs, uyum, bilgelik, güven, sakinlik,
itimat, koruma, emniyet, baglılık. Uluslar arası anlamda Çin: Ölümsüzlük.
Hindistan: Krisna’nın rengi.
deniz
mavisi: duygusal iyilesme, hosluk, zenginlik, koruma, benzersizlik, pahalılık.
yesil:
doga, kıskançlık, iyilesme, bereket, ,iyi sans, umut, süreklilik, basarı, cömertlik.
Uluslar arası anlamda Çin ve Fransa: paket ürünler için eksi önem. Islam
ülkeleri: cennetin rengi. Bazı tropikal ülkelerde: tehlike. zeytin yesili:
Barısın geleneksel rengi. Kamuflaj, klasik, macera. Uluslar arası anlamda :
askeri.
Yumusatma
ve hafifletme hissi için: nötr renkler; bej,
kahverengi, nötr gri. Bu renklere nötr renkler denmesinin sebebi kendi
baslarına güçlü bir ifadelerinin olmamasıdır. Yumusatma ve hafifletmede
yardımcı olurlar. Diger renkler ile çevreledigimizde bambaska bir kisilik
kazanacaklarını göreceksiniz. Kahverengiyi islerinizde tek basına kullanmaktan
kaçınabilirsiniz ancak baska renkler ile beraber kullanıldıgında bambaska bir
görüntü olusturabilir. Sarı, portakal rengi ve kırmızı ile birlikte
kullanıldıgında zengin bir görüntü olusturabilir. Kahverengiyi açık bir mavi
ile birlestirirseniz modern bir imaj verirsiniz. Bu birlesim çok aktif,
sofistike ve genç bir
görünüm
verir.
bej:
dünyevi, klasik, nötr, ılık, yumusak, hafif, melankoli. Kahverengi: saglamlık,
erillik, güvenilirlik, rahatlık, dayanıklılık, basitlik, dostluk. Uluslar arası
anlamda: Kolombiya: satısları olumsuz etkiliyor. Hindistan: Yas rengi
nötr
gri: Nötr, kurumsal, klasik, pratik, sakin, zamansız, sessiz, kalite. Is
yerlerinde kullandıgımız renkler kadar giydigimiz kıyafet renkleri de önemlidir.
Örnegin, kahverengi teklifsiz, rahat bir renk olarak kabul edilir. Karsınızdakinin
kendini resmiyetten uzak daha rahat hissetmesini ve açılmasını saglar. Örnegin
gazetecilerin bir çogunun röportaja giderken mutlaka kahverengi ve tonlarında giymeleri
tamamen karsısındaki insanın güvenini kazanarak dogru cevaplar almak ve
açılmasını
saglamaktır(Renkler davranısları nasıl etkiliyor,2004).
Renklerin
Psikolojik Tutuma Göre Duygu ve Sağlık Yönünden Algılanması:Bu Yönden Erken ve
Kadın Arasında Farklılıklar
Turizmin
bir bilim olarak ortaya çıktığı gibi Turizmin demek olar ki tüm bilimleri
kendinde birleştirmesi bu araştırmanı bilimsel açılarla bir çok ilmi araştırma
verilerine dayanarak yapmağımız,hem psikolojik bir tutuma karşı olan
algılamaları ,hemde turistin bir tüketici insan olduğunu ve algılama zamanı
hangi sonuçlara varılmasını bilmek ister insanlık istersede Turizm yönünden bir
katkısı vardır.
Renklerin
insanları nasıl etkilediğini bilmek, onlara kolaylık sağlamak,onların lazımı
yerde lazımı renklerden istifadesine yol göstermek bilim insanları için büyük
önem taşır.Ayrıca bu araştırmada renklerın insanlar tarafından nasıl göründüğü
ve algılandığı ,duygulandıkları renkler araştırma sonucunda belirlenmiştir…
ARAŞTIRMAMIZIN
AMACI:
Renklerin
seçimi zamanı ister kendimiz isterse de başkalarını duygu ve sağlık yönden
nasıl etkilediğini belirlemek ,insanlarda renklerin hansı duyguları
yaratdığını,erkeklerde bu yönden renklerı nasıl algıladıkları ve kadınların bu
yönden renklerı nasıl algıladıkları ve bu iki cins arasında bir anlamlı farkın
olub olmadığı araştırılmıştır.
ARAŞTIRMA
YÖNTEMİ
Araştırma
Modeli:
Arastırma
için gerekli bilgi ve verilerin toplanmasında tanımlayıcı arastırma modeli
kullanılmıstır.Araştırma kapsamında renkler onların özellikleri pskoloji
fiziksel duyumsal ve duygusal yönleri verilmistir.Verilen renklerin sağlığa
etkileri ve duyguya etkileri ve bu yönden kadın ve erkek arasında bir
farklılığın olduğu saptanmıştır.
Veri
Toplama Yöntemi ve Aracı:
Araştırmada
birincil veriler anket aracılığıyla toplanmıştır.anket formu örneği son
sayfalarda verilmiştir.
Anket
formu ile elde edilen veriler:
-Tutumsal
veriler
-Demografik
veriler
Anket
toplam 36 soru oluşturmaktadır.Cevaplayıcılardan ilk once renklerin algılanması
duyguya olan etkileri, ikinci dereceili sorular genelde renklerin sağlığa olan
etkileri,3 aşamada genel değerlendirme
soruları cevaplandırmalarını istenmiştir.
En
son bölümde ise demografik ve renk ve kültür olarak sorular sorulmuştur.
Örnekleme
Yöntemi:
Araştırmanın
ana kütlesini 18 yaş üstü kişiler
oluşturmaktadır.Anket Çalışması toplam 102 kişilik oüzerine
gerçekleştirilmiştir.Araştırma Türkiye İzmir Dokuz Eylül Üniversiteti
öğrencilerine yapılmıştır.
VERİ
ANALİZ YÖNTEMİ
Verilerin
analizinde SPSS 20.0 (Static Program for Social Sciences) paket programı
kullanılmıstır. Arastırmanın güvenilirligi Cronbach Alpha yöntemine gore analiz
edilmis likert sorular güvenilirlik analizine tabi tutulmus ve Alpha degeri
,841 bulunmustur. Bu deger çalısmanın güvenilirliginin oldukça yüksek oldugunu
göstermektedir.
Güvenilirlik
analizi:
R
E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S - S C A L E (A L P H A)
Reliability
Coefficients
N
of Cases = 102,0 N
of Items = 33
Alpha
= ,841
ARASTIRMANIN
BULGULARI:
CINSIYET |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
KADIN |
51 |
50.0 |
50.0 |
50.0 |
ERKEK |
51 |
50.0 |
50.0 |
100.0 |
|
Total |
102 |
100.0 |
100.0 |
|
Cevaplayıcıların
demografik özelliklere göre frekans tablosu sonuçları su sekilde olusmustur.
Örneklem %50 erkek % 50 bayandan olusmustur.
YAS |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
20 VE ALTI |
31 |
30.4 |
30.4 |
30.4 |
21_ 23 |
56 |
54.9 |
54.9 |
85.3 |
|
24_ 26 |
13 |
12.7 |
12.7 |
98.0 |
|
27_29 |
2 |
2.0 |
2.0 |
100.0 |
|
Total |
102 |
100.0 |
100.0 |
|
Arastırmaya
katılan 102 kisi yas degiskeni açısından incelendiginde,%30,4’ünün 20 ve altı
yas, %54,9’unun 21-23 yas aralıgında, %12,7’sinin 24-26 yas , %2’inin 27-29 yas
aralıgında bulundugu tespit edilmistir.
Frequency Table
Siyah onur ve güç verir, resmiliği ifade eder. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
2 |
2.0 |
2.0 |
2.0 |
KATILMIYORUM |
7 |
6.9 |
6.9 |
8.9 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
6 |
5.9 |
5.9 |
14.9 |
|
KATILIYORUM |
38 |
37.3 |
37.6 |
52.5 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
48 |
47.1 |
47.5 |
100.0 |
|
Total |
101 |
99.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
1 |
1.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Beyaz serbest ve rahat his ettirir. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
3 |
2.9 |
2.9 |
2.9 |
KATILMIYORUM |
12 |
11.8 |
11.8 |
14.7 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
18 |
17.6 |
17.6 |
32.4 |
|
KATILIYORUM |
43 |
42.2 |
42.2 |
74.5 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
26 |
25.5 |
25.5 |
100.0 |
|
Total |
102 |
100.0 |
100.0 |
|
Kırmızı motivasyonu artırır, çevreye hoş yüzlü ve
çekici gösterir. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
3 |
2.9 |
2.9 |
2.9 |
KATILMIYORUM |
14 |
13.7 |
13.7 |
16.7 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
23 |
22.5 |
22.5 |
39.2 |
|
KATILIYORUM |
31 |
30.4 |
30.4 |
69.6 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
31 |
30.4 |
30.4 |
100.0 |
|
Total |
102 |
100.0 |
100.0 |
|
Yeşil doğru karar için zihinsel ve duygusal bir uygun
ortam yaratır. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
6 |
5.9 |
5.9 |
5.9 |
KATILMIYORUM |
10 |
9.8 |
9.9 |
15.8 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
28 |
27.5 |
27.7 |
43.6 |
|
KATILIYORUM |
34 |
33.3 |
33.7 |
77.2 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
23 |
22.5 |
22.8 |
100.0 |
|
Total |
101 |
99.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
1 |
1.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Bordo iyimser ve becerikli, başarı peşinden koşturucu
bir duygu. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
11 |
10.8 |
11.0 |
11.0 |
KATILMIYORUM |
18 |
17.6 |
18.0 |
29.0 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
43 |
42.2 |
43.0 |
72.0 |
|
KATILIYORUM |
17 |
16.7 |
17.0 |
89.0 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
11 |
10.8 |
11.0 |
100.0 |
|
Total |
100 |
98.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
2 |
2.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Kızıl neşeli ve canlandırıcı, sanki uçmuş gibi his
ettirir. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
11 |
10.8 |
11.3 |
11.3 |
KATILMIYORUM |
17 |
16.7 |
17.5 |
28.9 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
22 |
21.6 |
22.7 |
51.5 |
|
KATILIYORUM |
32 |
31.4 |
33.0 |
84.5 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
15 |
14.7 |
15.5 |
100.0 |
|
Total |
97 |
95.1 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
5 |
4.9 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Pembe sevgiye ve yardım severliğe güdüleyici. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
7 |
6.9 |
6.9 |
6.9 |
KATILMIYORUM |
13 |
12.7 |
12.9 |
19.8 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
21 |
20.6 |
20.8 |
40.6 |
|
KATILIYORUM |
35 |
34.3 |
34.7 |
75.2 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
25 |
24.5 |
24.8 |
100.0 |
|
Total |
101 |
99.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
1 |
1.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Kahve renk gerçekçi ve hareketlilik, güvence istikrar
sağlıyor. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
8 |
7.8 |
8.0 |
8.0 |
KATILMIYORUM |
20 |
19.6 |
20.0 |
28.0 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
29 |
28.4 |
29.0 |
57.0 |
|
KATILIYORUM |
29 |
28.4 |
29.0 |
86.0 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
14 |
13.7 |
14.0 |
100.0 |
|
Total |
100 |
98.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
2 |
2.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Turuncu gururlu, gülmeyi ve güldürmeyi seven duygu. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
12 |
11.8 |
12.0 |
12.0 |
KATILMIYORUM |
6 |
5.9 |
6.0 |
18.0 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
32 |
31.4 |
32.0 |
50.0 |
|
KATILIYORUM |
34 |
33.3 |
34.0 |
84.0 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
16 |
15.7 |
16.0 |
100.0 |
|
Total |
100 |
98.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
2 |
2.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Mavi şiddetli arzu ve hassaslığı biriktiren bir duygu. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
9 |
8.8 |
9.1 |
9.1 |
KATILMIYORUM |
14 |
13.7 |
14.1 |
23.2 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
28 |
27.5 |
28.3 |
51.5 |
|
KATILIYORUM |
24 |
23.5 |
24.2 |
75.8 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
24 |
23.5 |
24.2 |
100.0 |
|
Total |
99 |
97.1 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
3 |
2.9 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Turkuaz açık fikirli, iyimser ve vicdanlı bir duygu
yaratır. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
5 |
4.9 |
5.1 |
5.1 |
KATILMIYORUM |
4 |
3.9 |
4.1 |
9.2 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
29 |
28.4 |
29.6 |
38.8 |
|
KATILIYORUM |
33 |
32.4 |
33.7 |
72.4 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
27 |
26.5 |
27.6 |
100.0 |
|
Total |
98 |
96.1 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
4 |
3.9 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Sarı gevşemiş ve hafiflemiş, neşeli ve heyecan yüklü
bir duygu. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
6 |
5.9 |
5.9 |
5.9 |
KATILMIYORUM |
19 |
18.6 |
18.6 |
24.5 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
26 |
25.5 |
25.5 |
50.0 |
|
KATILIYORUM |
34 |
33.3 |
33.3 |
83.3 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
17 |
16.7 |
16.7 |
100.0 |
|
Total |
102 |
100.0 |
100.0 |
|
Mor yenilik yaratma yolunda kendine güvenenkibarca bir
duygu |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
10 |
9.8 |
10.1 |
10.1 |
KATILMIYORUM |
17 |
16.7 |
17.2 |
27.3 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
35 |
34.3 |
35.4 |
62.6 |
|
KATILIYORUM |
25 |
24.5 |
25.3 |
87.9 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
12 |
11.8 |
12.1 |
100.0 |
|
Total |
99 |
97.1 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
3 |
2.9 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Gri kararsız, nötr ruhsal durumu ifade eder. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
8 |
7.8 |
7.9 |
7.9 |
KATILMIYORUM |
13 |
12.7 |
12.9 |
20.8 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
21 |
20.6 |
20.8 |
41.6 |
|
KATILIYORUM |
28 |
27.5 |
27.7 |
69.3 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
31 |
30.4 |
30.7 |
100.0 |
|
Total |
101 |
99.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
1 |
1.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Siyah dikkati toparlaması için yaralıdır. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
10 |
9.8 |
10.1 |
10.1 |
KATILMIYORUM |
14 |
13.7 |
14.1 |
24.2 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
26 |
25.5 |
26.3 |
50.5 |
|
KATILIYORUM |
24 |
23.5 |
24.2 |
74.7 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
25 |
24.5 |
25.3 |
100.0 |
|
Total |
99 |
97.1 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
3 |
2.9 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Beyaz ruhu saflık ve temizliği ifade eder. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
2 |
2.0 |
2.0 |
2.0 |
KATILMIYORUM |
2 |
2.0 |
2.0 |
4.0 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
4 |
3.9 |
4.0 |
7.9 |
|
KATILIYORUM |
29 |
28.4 |
28.7 |
36.6 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
64 |
62.7 |
63.4 |
100.0 |
|
Total |
101 |
99.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
1 |
1.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Kırmızı enerji veren, kuvvet ve canlandırıcıdır. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
2 |
2.0 |
2.0 |
2.0 |
KATILMIYORUM |
7 |
6.9 |
7.1 |
9.1 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
8 |
7.8 |
8.1 |
17.2 |
|
KATILIYORUM |
41 |
40.2 |
41.4 |
58.6 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
41 |
40.2 |
41.4 |
100.0 |
|
Total |
99 |
97.1 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
3 |
2.9 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Yeşil sinirlerin yatışmasında, kendine hakimiyette
güçlü bir potansiyeldir. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
3 |
2.9 |
3.0 |
3.0 |
KATILMIYORUM |
7 |
6.9 |
7.0 |
10.0 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
30 |
29.4 |
30.0 |
40.0 |
|
KATILIYORUM |
21 |
20.6 |
21.0 |
61.0 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
39 |
38.2 |
39.0 |
100.0 |
|
Total |
100 |
98.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
2 |
2.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Bordo sıkıntılara boyun eğmeme ve ayakta durma için
ruhu güç. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
9 |
8.8 |
8.9 |
8.9 |
KATILMIYORUM |
16 |
15.7 |
15.8 |
24.8 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
46 |
45.1 |
45.5 |
70.3 |
|
KATILIYORUM |
20 |
19.6 |
19.8 |
90.1 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
10 |
9.8 |
9.9 |
100.0 |
|
Total |
101 |
99.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
1 |
1.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Kızıl yaşamaya olan sevgi ve canlandırıcı. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
6 |
5.9 |
6.0 |
6.0 |
KATILMIYORUM |
17 |
16.7 |
17.0 |
23.0 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
28 |
27.5 |
28.0 |
51.0 |
|
KATILIYORUM |
38 |
37.3 |
38.0 |
89.0 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
11 |
10.8 |
11.0 |
100.0 |
|
Total |
100 |
98.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
2 |
2.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Pembe rahat ettirici ve dinlendirici bir duygu. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
12 |
11.8 |
12.0 |
12.0 |
KATILMIYORUM |
13 |
12.7 |
13.0 |
25.0 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
22 |
21.6 |
22.0 |
47.0 |
|
KATILIYORUM |
34 |
33.3 |
34.0 |
81.0 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
19 |
18.6 |
19.0 |
100.0 |
|
Total |
100 |
98.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
2 |
2.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Kahve renk sağlıklı ve güncel yaşamı ifade eder. |
|||||
|
|
Frequency |
Percent |
Valid Percent |
Cumulative Percent |
Valid |
TAMAMEN KATILMIYORUM |
8 |
7.8 |
7.9 |
7.9 |
KATILMIYORUM |
23 |
22.5 |
22.8 |
30.7 |
|
NE KATILIYORUM NE KATILMIYORUM |
41 |
40.2 |
40.6 |
71.3 |
|
KATILIYORUM |
19 |
18.6 |
18.8 |
90.1 |
|
TAMAMEN KATILIYORUM |
10 |
9.8 |
9.9 |
100.0 |
|
Total |
101 |
99.0 |
100.0 |
|
|
Missing |
System |
1 |
1.0 |
|
|
Total |
102 |
100.0 |
|
|
Turuncu yaşama mutluluk ve öpücük katar. |